WAT JIJ MIJ LEERDE: PIEKER NIET, MAAK PLEZIER
Danny van Ras (56) was altijd braaf. Toch wist ze haar dochter Ella Put (22) mee te geven dat brutale meisjes de hele wereld hebben. Na de zomer vertrekt Ella voor haar master naar Zweden. Beiden vermoeden dat haar vertrek naar het buitenland definitief is.
Wie: Ella Put
Opleiding: Journalistiek, Hogeschool Windesheim, Zwolle
Groeide op in: Heerlen
Woont: in een studio in Zwolle
‘Ik heb een fijne, veilige jeugd gehad. Mijn ouders namen me aan de hand als dat nodig was, bijvoorbeeld toen ik op mijn 13de enorm in de pubertijd raakte. Maar ze lieten me ook mijn eigen weg gaan. Van jongs af aan stimuleerden mijn ouders mijn talent: nieuwsgierig zijn. Daardoor wist ik dat ik journalistiek wilde studeren, omdat nieuwsgierigheid dan een voordeel zou zijn.
Mama is introvert. Ik ben extravert en theatraal. Dat heb ik van mijn vader. Ik wil altijd in het middelpunt van de belangstelling staan. Als ik als kind toneelstukjes maakte, gaf ik mezelf de hoofdrol. Mama observeert liever.
Ondanks onze verschillen mag ik zijn wie ik ben. Dat vind ik het mooiste wat je een kind kunt geven: de bevestiging dat je wordt geaccepteerd. Mama leerde me dicht bij mezelf te blijven, van mijn eigen kracht uit te gaan.
Mijn ouders hebben me beschermd voor de vervelende periodes uit hun leven. Niet door me onwetend te houden, maar juist door alles bespreekbaar te maken. Daardoor voelde het niet als een probleem. Van mijn vaders burn-out herinner ik me bijvoorbeeld alleen dat hij als therapie chocoladetaarten bakte. Ik vroeg hem wanneer hij weer een burn-out nam!
Van de depressieve periodes in mijn moeders leven is me niks bijgebleven. Toen ik 7 was las mama me bewust het boekje Mama zit in de put voor. Ze wilde daarmee iets vertellen over haarzelf, maar voor mij was het een gewoon boekje. Thuis kennen we geen taboes. Vriendjes van mijn broertje schrokken ervan als we thuis zo open over seks praatten.
Ik heb nooit op gezien tegen een periode in het buitenland. Zelfs niet toen ik voor de eerste keer een jaar in Frankfurt ging wonen. Ik weiger me te laten leiden door mijn angsten, daarvoor wil ik het te graag. Nadelen zie ik amper. Ik wil zoveel mogelijk van de wereld ontdekken en zie me na mijn master in Zweden niet terugkomen naar Nederland.
Mam, het maakt niet uit hoe ver we uit elkaar wonen. Ik hou van jou. Tot de maan en terug.’
Wie: Danny van Ras
Geboorteplaats: Stiphout (Helmond)
Opleiding: doctoraal geschiedenis, Universiteit Utrecht
Werkt als: procesmanager huiselijk geweld in een veiligheidshuis
Woont: in Heerlen, samen met man Marcel (53) en zoon Niek (18)
‘Van huis uit leerde ik vooral niet boven het maïsveld uit te steken. Mijn moeder vond het zinloos om te studeren, omdat ik toch snel zou trouwen. Toen ik 20 was en een jaar naar Londen wilde, was ze daar fel op tegen. Ik ging toch. Daar heb ik nu nog profijt van: ik weet dat ik het ook alleen kan. Ik wist dat als ik mijn dochter van jongs af zou vertellen dat alles mogelijk is, haar perspectief zou verbreden.
Mijn zwangerschap zou een roze wolk zijn, dacht ik, maar het had meer weg van een onweersbui. Negen maanden lang was ik misselijk. Toen Ella er eenmaal was, herkende ik me totaal niet in haar. Dat was een teleurstelling. Het full time werken na mijn bevalling brak me op. Ik kreeg een postnatale depressie. Dankzij goede hulp leerde dat ik mijn eigen angsten, uit mijn jeugd, op Ella projecteerde.
Als je zelf als kind niet gekoesterd bent, weet je niet hoe je dat bij je dochter wel moet doen. Het was de zoektocht. Ella is mijn grootste leerschool, zij confronteert me met angsten en dwingt mij die aan te gaan. Ze is de mooiste spiegel waarin ik gekeken heb, juist omdat ze niet mijn spiegelbeeld is.
Ik wil Ella niks voorschrijven. Omdat we zo verschillen werkt dat ook niet. Ik heb haar in het verleden weleens adviezen gegeven, maar dan kreeg ik een heel boze reactie van haar. Dat leer je dus wel af. Nu stel ik vooral vragen.
Van Ella leer ik, elke dag opnieuw, plezier te maken. Ik kan mezelf heel serieus nemen, zwaar op de hand zijn. Ella heeft me laten inzien dat piekeren je niks brengt.
Ooit gaf ik haar het boek Brave meisjes komen in de hemel, brutale overal. Ik ben het brave meisje, maar heb Ella altijd de ruimte gegeven brutaal te zijn, en ik zie dat het haar verder brengt. Mij is het niet gelukt om het brutale meisje te worden, maar het is me wel gelukt om mijn dochter zover te krijgen.
Bij Ella zie ik de behoefte haar vleugels te spreiden. Ze kijkt verder dan de Nederlandse grenzen. Jaren geleden zag ik haar vertrek al aankomen. Ik heb mijn dochter een springplank gegeven en ze is gesprongen. Ik sta ervan te kijken hoe ver.’
Door Roxanne Herder