MEDISCHE HULP NA ALLE VORMEN VAN GEWELD
Beeld: Mona van den Berg
Maagdenvliesherstel, verkrachtingen, eergeweld: in het ‘gewone’ ziekenhuis in Saint-Denis was er voor vrouwen met dit soort ernstige problemen eigenlijk geen ruimte voor extra aandacht. Sinds dit jaar is er voor hen een apart ziekenhuis: het Maison des Femmes. Een laagdrempelige plek, waar wel tijd is voor deze vrouwen.
Het meisje met de zwarte hoofddoek is duidelijk nerveus. Haar naam is Yasmina, is 21 jaar oud, komt uit Tunesië en woont sinds drie jaar in Saint-Denis. ‘Ik heb een maagdelijkheidsverklaring nodig,’ zegt ze met zachte, dwingende stem. ‘Mijn broer heeft gedreigd me te vermoorden omdat ik een vriendje heb gehad. Hij is me al te lijf gegaan met een mes. Ik hoop dat hij me met rust laat als ik zo’n verklaring kan laten zien.’
Het is zomaar een vrijdagochtend in het Maison des Femmes in Saint-Denis, een voorstad van Parijs, waar migranten afkomstig uit meer dan honderd landen wonen. Saint-Denis staat bekend als een broeinest van terrorisme en drugscriminaliteit en duikt voortdurend op in het nieuws, maar er is één vorm van geweld waar je weinig over hoort en die toch endemisch is: geweld tegen vrouwen.
14 procent van de vrouwen die in het hôpital Delafontaine in de voorstad komt bevallen, is genitaal verminkt. Maar ook huiselijk en seksueel geweld, gedwongen uithuwelijking en eergeweld zijn er aan de orde van de dag. Sinds juli van dit jaar hebben de vrouwen van Saint-Denis een speciale plek waar ze naartoe kunnen: het Maison des Femmes. Opgericht door Ghada Hatem-Gantzer (57), een onvermoeibare gynaecoloog van Libanese afkomst. Zes jaar geleden kreeg zij een aanstelling in hôpital Delafontaine. Ze zag daar zo veel vrouwelijk leed, dat ze besloot meer te doen.
Laagdrempelige plek
Hatem-Gantzer richtte een centrum op waar vrouwen terecht kunnen voor zowel medische als psychologische hulp bij alle denkbare vormen van geweld. Van een hersteloperatie na genitale verminking tot een praatgroep over huiselijk geweld of therapie na incest. Vrouwen kunnen er eveneens terecht voor anticonceptie of een abortus. En zelfs voor een zogenaamde maagdenvlieshersteloperatie.
‘Saint-Denis staat symbool voor migratie, armoede en geweld. Ik kom uit Libanon, dus geweld ben ik wel gewend. Wat veel diepere indruk op mij maakt, zijn de drama’s in de levens van de vrouwen hier,’ vertelt Hatem-Gantzer, als ze tussen haar drukke werkzaamheden door even tijd vrijmaakt om wat vragen te beantwoorden. ‘Ik verdiep me al twintig jaar in genitale verminking. Vroeger had ik misschien twee besneden patiënten per jaar. In Saint-Denis had ik er tien per dag. Ik zag zo veel vrouwen met zulke ernstige problemen. Tussen de zwangere vrouwen, vrouwen met borstkanker en vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen was in het ziekenhuis eigenlijk niet genoeg ruimte voor hen. Toen begon ik te denken aan een aparte, laagdrempelige plek, waar deze vrouwen zich thuis zouden voelen.’ Ze vroeg een bevriende architect of hij een ontwerp kon maken. Toen hij hoorde over de problemen van de vrouwen deed hij dat gratis. Het resultaat is een huis zoals een kind dat zou tekenen, in felle kleuren en met veel glas.
‘Veel vrouwen komen voor een abortus. Vragen we door, dan blijkt er een geschiedenis van geweld achter te zitten’
Door Renate van der Zee