ALS 80 HET NIEUWE 40 WORDT

De ongekende toekomst van ons lichaam. Het is de vraag waar de drukbezette Maier in hemelsnaam de tijd vandaan heeft gehaald om een boek te schrijven. Ongetwijfeld schuilt het antwoord in haar bevlogenheid: de passie voor haar onderzoeksonderwerp spat van de pagina’s af. Maier beschouwt ouderdom niet als een natuurlijk gegeven waarbij we ons neer moeten leggen, maar als een ziekte die te bestrijden valt. Voor haar is het niet de vraag of, maar wanneer we behandelingen tegen veroudering hebben gevonden. Als dat gebeurt, kan de gemiddelde mens gerust in goede gezondheid 130 jaar worden.

Aardig is dat Maier haar boek opent met de verklaring dat zij schrijft over ‘patiënten in de mannelijke vorm en over artsen in de vrouwelijke vorm’. Net zoals Maier vooruitloopt op de toekomstige numerieke dominantie van vrouwelijke artsen, houdt ze in alles haar blik strak gericht op de toekomst.

Ze legt uit hoe een aantal technologische vindingen, die ooit sciencefiction leken, dat nu niet meer zijn. Zelf is ze blij met haar smartwatch, die alarm slaat als ze te weinig beweegt, en er bestaan ook contactlenzen die bloeddruk, hartslag en schommelingen in de suikerspiegel meten. Deze externe hulpmiddelen worden stuk voor stuk overbodig zodra onderzoekers op grote schaal ingenieuze microchips gaan implementeren in het menselijk lichaam. De chip zal een signaal afgeven als een van de organen aan vervanging toe is. En dan zorgt een dokter via een eenvoudige injectie voor een nieuwe long of alvleesklier. Ook wordt er volop geëxperimenteerd met de verwijdering van senescente cellen die geen functie meer hebben, maar het lichaam wel doen verouderen.

Een griezelig scenario? Andrea Maier heeft geen ethische of principiële bezwaren tegen technologisch ingrijpen. Zij noemt het ‘een kwestie van wennen’. Wel waarschuwt ze voor dreigende afhankelijkheid van doktoren en van de medische industrie. Mensen moeten ook en vooral zelfredzaam blijven en voorkomen dat ze lui achterover gaan leunen omdat de dokter het allemaal wel oplost.

Maier pleit voor een ommezwaai in de medische zorg. Nu is die nog primair gericht op reparatie, maar in de toekomst zal die preventief worden. De geïmplementeerde microchips zouden juist gezonde mensen een seintje moeten geven, zodat ze tijdig kunnen ingrijpen bij slijtage en niet pas als het te laat is.

Je zou Maier kunnen kenschetsen als een gelovige: haar vertrouwen in de medische wetenschap is vrijwel onbegrensd. Zo prijst ze de gezondheidszorg om de formidabele winst die is behaald bij de stijging van de gemiddelde levensverwachting.

In 1870 stierf 23 procent van de mensen in hun eerste levensjaar, in 2006 was dat nog maar 1 procent. De massale kindersterfte haalde de verwachte gemiddelde levensduur behoorlijk naar beneden. Immers, zoveel jonger stierf de gemiddelde volwassene in 1870 niet; de grote stervenspiek lag rond de 70 jaar, in 2006 was dat 85 jaar. Uitgesmeerd over 136 jaar is vijftien jaar extra levensduur een bescheiden winst. Zolang er nog geen technologische revolutie plaats heeft gevonden, gaat verlenging van de levensduur vermoedelijk in kleinere stapjes dan waar Maier op hoopt.

Door Alies Pechtel