KNALLEN OP DE BEURS

Dat vrouwen voorzichtiger zijn, maakt ze betere beleggers dan mannen. Maar waarom gaan ze, zeker nu de rente op de spaarrekening de nul nadert, niet massaal naar de beurs? ‘Als belegger speel ik voor god met eigen geld.’ Hoe je geld moet laten groeien.
Als om half vier ’s middags de beurs in New York opengaat, checkt Lucinda Douglas op haar telefoon de koersen van haar aandelen in de VS. Op het moment zit ze vol in Fanny Mae, het hypotheekbedrijf dat in 2008 met de hypothekencrisis bijna op de fles ging. Fanny, zoals Douglas het bedrijf liefkozend noemt, zit weer in de lift. Douglas denkt dat omdat Amerikanen weer huizen kopen.
Douglas vindt de Nederlandse aandelenmarkt maar saai. ‘Er gebeurt te weinig.’ Zoals anderen het prettig vinden dat hun geld veilig staat, is zij juist op zoek naar de kick van het handelen. Ze noemt het ‘spelen’ met haar geld. Ter verhoging van de spanning geeft haar app realtime de koersen door, wat betekent dat ze heel snel kan reageren op koerswisselingen. ‘Als ik daarmee bezig ben, dan voel ik het bloed gewoon stromen.’
Soms handelt ze heel veel, maar ze kan ook zomaar een paar dagen niet op haar telefoon kijken om te zien wat haar aandelen doen. Beleggen is namelijk niet waar de vrouwencoach en spreker haar geld mee hoeft te verdienen. Zo investeert ze nooit meer dan 10.000 euro op de beurs in de VS. Maakt ze winst, dan roomt ze dat af en gebruikt dat geld voor minder spannende zaken als de aflossing van de hypotheek. Ze beaamt dat ze voor de kick natuurlijk ook prima naar het casino kan gaan, maar ze houdt van het idee dat je met beleggen toch nog invloed kunt uitoefenen op hoeveel meer of minder geld waard gaat worden. Douglas vindt het leuk om zich te verdiepen in de bedrijven waarin ze investeert en om te anticiperen op wat er gebeurt in de wereld. De opkomst van Trump is bijvoorbeeld goed geweest voor de belegger, zo weet ze. ‘Als belegger speel ik voor god met mijn eigen geld.’
Ze komt niet veel vrouwen tegen die beleggen, zeker niet op de realtime koersen. ‘Mij is weleens verweten dat ik veel testosteron heb,’ zegt ze lachend. Toch houdt ze het hoofd koeler dan haar man, die na drie jaar meebeleggen de handdoek in de ring gooide. ‘Hij kon er niet tegen dat ik het beter deed dan hij. Hij wilde vaak de maximale winst halen en stapte daarom later uit dan ik. Vaak waren de koersen dan alweer aan het dalen.’

VOLGEN EN SNAPPEN

Vrouwen beleggen beter, zo blijkt al jaren uit wetenschappelijk onderzoek. Ze verslaan mannen met 1 procentpunt per jaar, bewijst recent onderzoek van de Universiteit van Californië. De reden? Mannen maken meer transacties dan vrouwen. Iedere koop of verkoop van aandelen brengt namelijk transactiekosten met zich mee en dat drukt de winst. Tekenend voor de vrouwelijke stijl van beleggen is ook dat ze voorzichtiger zijn. Toen de beurzen in 2015 onderuit gingen, verloren vrouwen gemiddeld 2,5 procent. Mannen gingen er een stuk meer op achteruit: 3,8 procent. Mannen hebben de neiging op zoek te gaan naar de extremen, in positieve en in negatieve zin. Op het moment dat de koersen vallen, blijken vrouwen eerder uit te stappen.
Met een knipoog naar de wetenschap dat vrouwen betere beleggers zijn dan mannen, begon Janneke Willemse, financieel journalist, in 2013 het blog Blondjes Beleggen Beter. Inderdaad belegt deze blondine behoorlijk beter dan de gemiddelde stijging van de AEX. Ze haalde in het eerste jaar 7 procent, vervolgens 24, 25 en afgelopen jaar 12 procent. Op lijstjes van beursgoeroes prijkt ze vaak als een van de best presterende. ‘Je hebt ook een beursgorillaportefeuille, aan- en verkoopadviezen gebaseerd op keuzes van een aap, die beter presteert dan de gemiddelde fondsbeheerder,’ zo relativeert ze meteen. Willemse neemt het beleggen zeker wel serieus, hoewel ze wel vindt dat het echt niet moeilijk is. ‘Het is vooral een kwestie van goed je huiswerk doen.’ Dat betekent niet blindelings kopen, maar een bedrijf een tijdlang volgen, snappen wat de plannen zijn en dan eventueel overgaan tot kopen. Daarbij helpt een typische vrouwelijke eigenschap haar ook vooruit op de beurs: twijfelen. Met beleggen kan lang wikken en wegen juist positief werken, zo weet ze. ‘Ik heb geleerd dat het exacte tijdstip van kopen of verkopen – vandaag, morgen of overmorgen – meestal niet zo veel uitmaakt. Zeker als je van plan bent voor langere termijn te gaan kopen.’
Mannen geloven, vooral op de beurs, erg in hun eigen kennis en zijn zo zeker van hun zaak dat ze vaak hun hand overspelen, blijkt uit het onderzoek Boys Will Be Boys van de Universiteit van Californië. Dat fenomeen herkent Willemse zeker. ‘Mannen staan vaak hun kennis op zo’n manier te etaleren, dat je als vrouw vaak maar een stapje terug doet.’

TE HOOG GEGREPEN

Als vrouwen zo veel beter beleggen, waarom doen ze het dan niet? Uit een enquête uit 2016 van vermogensbeheerder BlackRock blijkt dat in Nederland twee keer zo veel mannen (37 procent) dan vrouwen (17 procent) beleggen. Heel zelfverzekerd zijn die vrouwen er ook niet over, blijkt uit diezelfde enquête. Maar 6 procent van de ondervraagde vrouwen noemt zichzelf belegger en zegt er voldoende over te weten. Slechts 16 procent van de vrouwen acht zich zelfverzekerd genoeg om beleggingsbeslissingen te nemen, ten opzichte van 35 procent van de mannen.
De bank Knab ziet echter een lichtpuntje. ‘Vrouwen gooien schroom van zich af en gaan beleggen,’ juichte een persbericht van de bank onlangs. Wat bleek? Het aantal klanten met een beleggings-rekening was met 20 procent gestegen. ‘Het kan komen doordat erop spaarrekeningen nauwelijks rendement meer is, zodat ook vrouwen gaan beleggen,’ verklaart Jeantine van der Feest, product manager bij Knab, deze hoge groeicijfers.
Vermogensbeheerder Judith Sanders van het Amsterdamse kantoor Velthuyse & Mulder belegt geld voor vermogende particulieren. Zij ziet ook dat vrouwen wel inzicht hebben in beleggen, maar zich bij het nemen van beslissingen toch aanpassen aan de mening van hun man. Jammer, vindt ze. Financieel inzicht wordt steeds belangrijker voor vrouwen. Ze hebben steeds vaker eigen geld en staan steeds vaker financieel op eigen benen. Maar gewoon is het nog niet om bezig te zijn met beleggen. Sanders schreef voor de Telegraafsite Vrouw columns over beleggen, maar dat vond de redactie op een gegeven moment toch te hoog gegrepen voor de doelgroep. ‘Ik vind dat vreemd: ook die vrouwen hebben geld en zijn echt niet alleen bezig met shoppen.’
Sanders is daarom bezig met een boek met de titel Zal ík het anders doen?, waarin ze uitlegt aan vrouwen hoe ze kunnen beleggen. Ze hoopt daarmee een grotere doelgroep aan te boren dan haar eigen klanten. Op kantoor geeft ze workshops aan vrouwen over beleggen en daar is veel belangstelling voor, zegt ze. Maar hun interesse ligt op een ander vlak dan die van mannen. ‘Ze stellen heel andere vragen. Vrouwen zijn veel meer bezig met de lange termijn en de risico’s die ze lopen. Dat soort vragen stellen mannen minder. Die vragen naar tips waarmee ze het meeste geld kunnen verdienen.’ Vrouwen die bezig zijn met hun financiën hebben vaak een doel: hun pensioen, hun huis of iets nalaten voor de kinderen. ‘Mannen beleggen vaak om het beleggen. Ze willen winnen.’

‘Aandelen kopen en er vervolgens niet meer naar omkijken, kan niet, rendement halen met beleggen vereist enige alertheid’

De koudwatervrees wegnemen doet Sanders vooral door vrouwen inzicht te geven in de verhouding tussen rendement en risico. ‘Als je 10 procent rendement wilt, loop je een groter risico op waardevermindering van je geld. Wil je 3 procent, dan is dat risico veel kleiner. Welke soort beleggingen je kiest, hangt af van hoe lang je wilt beleggen, welk risico je wilt nemen en het rendement dat je wilt behalen. Dat zijn de knoppen waar je aan draait.’

CRISIS ALS ZEGEN

Net als Willemse vindt Sanders beleggen een kwestie van gezond verstand gebruiken. De financiële wereld is lang gedomineerd geweest door mannen en banken die het beleggen zo ingewikkeld mogelijk probeerden te maken, met knipperende schermen en diagrammen. ‘Dat spreekt vrouwen totaal niet aan en daarom deden ze niet mee.’ Wat dat betreft was de bankencrisis een zegen voor de vrouwelijke belegger. ‘Na de crisis kwam er meer transparantie in de financiële wereld,’ aldus Sanders. Heel moeilijk is het bijvoorbeeld niet meer om een beleggingsrekening te openen bij een bank of een broker, en bovendien, de transactiekosten zijn een stuk lager dan voorheen.
Maar daarmee aandelen kopen en er vervolgens niet meer naar omkijken, kan dan weer niet. Rendement halen met beleggen vereist enige alertheid. Sanders: ‘Blijf kijken wat je aandelen doen en wees niet bang om in te grijpen.’ Een andere gouden tip: ‘Nooit iets doen dat je niet helemaal snapt.’ Janneke Willemse raakte ooit in de knoei met opties. ‘Die snap ik gewoon niet.’ Vorig jaar bleek ze dus ook de verkeerde te hebben gekocht. Ze dacht dat het opties waren die af zouden lopen in 2018. Maar ze waren uit 2016. Op de expiratiedag, de datum dat opties niet meer geldig zijn, waren ze niets meer waard. Ook Lucinda Douglas maakte een uitglijder, met nota bene haar eerste pakket aandelen Fortis in 2008, ter waarde van 60.000 euro. ‘Ik dacht met rond de 4 euro een koopje te pakken te hebben, maar had me helemaal niet verdiept in
het bedrijf. Iedereen weet wat er vervolgens met dat bedrijf is gebeurd.’

Beginnen met beleggen doe je zo

  • Open een beleggingsrekening bij de eigen bank of een zogenoemde broker, zoals BinckBank, Evi van Lanschot, DeGiro of Alex. Begin met een klein bedrag om te kijken hoe het werkt. Nog niet helemaal klaar voor het echte werk? Doe eerst een beursspel. Zakenzender RTL Z heeft een beursspel waarmee virtueel belegd kan worden op realtime koersen. Voor je laten beleggen kan natuurlijk ook. Via bank of broker is ook geld weg te zetten in beleggingsfondsen. Een fondsbeheerder maakt dan de keuze voor de beleggingen. Wel kun je kiezen in welke sector je wilt beleggen, bijvoorbeeld in aandelen in duurzame bedrijven of in de techsector.
    Beleg je voor de langere termijn? Dan is indexbeleggen misschien iets voor jou. Je volgt dan de indices van de beurzen, zoals de AEX-index en de Dow Jones-index. Omdat alle aandelen uit die indices kopen vaak ondoenlijk is, kun je ze ook ‘volgen’ met zogeheten trackers. Voordeel is dat je er weinig omkijken meer naar hebt, ervan uitgaande dat de beurzen in de loop der tijd alleen maar omhoog gaan.
 Door Martine de Vente
Zal ík het anders doen? van Judith Sanders en co-auteur Saskia Smith komt dit voorjaar uit bij uitgeverij Brandt