Nederland op z’n smalst: 0,05 punt tekort voor Frans , dat bepaalt op dit moment het leven van een 18-jarig meisje.

Chapeau voor een 18-jarige VWO-scholiere die het College voor Toetsen en Examens (CvTE) voor de rechter sleept. Ze haalde 0,05 punt te weinig voor haar eindexamen Frans en zakte.

Dat eindexamen Frans rammelde aan alle kanten. Dat leerlingen dat vinden, daar moet je tegenwoordig zeker rekening mee houden. Maar ditmaal waren het ook de docenten die protesteerden tegen het niveau van een aantal vragen. Soms waren meerdere antwoorden mogelijk. Die leraren kregen gelijk. Het zogenaamde correctievoorschrift werd voor drie van de 44 vragen aangepast. Later bleek dat er nóg een vraag was waar meerdere antwoorden op mogelijk waren. Leerlingen kregen daarvoor 0,1 punt compensatie. Deze leerlinge wil dat het 0,15 punt wordt, dan is ze gered.

Natuurlijk kun je stellen dat het eind zoek is als haar eis wordt toegewezen. Maar er is alleen al iets gewonnen als de CvTE open kaart moet spelen over de berekeningswijze van die 0,1 punt.

Je kunt er ook nog anders naar kijken. Dit meisje sluit een belangrijke levensfase af: die van de middelbare school. Hoe belangrijk is dat Frans dan nog? Gaat ze Frans studeren? Dan kijk je er wellicht anders naar dan als ze een studie kiest waarin Frans op geen enkele wijze een rol speelt. Zeg maar: zo ongeveer elke andere studie dus. Overigens hoef je Frans niet eens in je eindexamenpakket te hebben om Frans te gaan studeren.

Zal ze straks in dat Franse dorpje op vakantie die halve of hele baguette niet kunnen kopen? De menukaart niet kunnen lezen? Een Franse politieman of -vrouw niet herkennen? Niet kunnen tanken langs de Autoroute du soleil?

Of zal ze kansarm zijn op de arbeidsmarkt omdat haar Frans 0,05 punt tekortschiet?

De rechter wordt gevraagd om voor 1 september – als de universiteiten beginnen – een besluit te nemen. Misschien kan hij formeel niet anders dan de CvTE volgen. Maar gelukkig kent de Nederlandse rechtspraak ook nog de ‘redelijkheid en billijkheid’ en de ‘proportionaliteit’. 0,05 punt, waar hebben we het over in een mensenleven?