#WhiteWednesdays: Iraanse vrouwen protesteren tegen verplichte hoofddoek
Elke woensdag plaatsen tientallen Iraanse vrouwen op social media foto’s en video’s van zichzelf met een witte hoofddoek, of zelfs helemaal geen hoofddoek op. Via de campagne #WhiteWednesdays protesteren ze tegen de wet die hen verplicht een hoofddoek te dragen.
#WhiteWednesdays gaat nu de zeventiende week in en groeit nog altijd. De campagne is een initiatief van de Iraanse activiste en journaliste Masih Alinejad, die in 2014 het platform My Stealthy Freedom oprichtte, een online beweging die zich verzet tegen de strikte kledingvoorschriften voor vrouwen in Iran. De Facebookpagina My Stealthy Freedom heeft inmiddels ruim een miljoen volgers. Waar deze pagina vooral foto’s laat zien die vrouwen stiekem maakten, doen de vrouwen met #WhiteWednesdays in het openbaar hun hoofddoek af, soms alleen, soms met een groep tegelijk. Ze overtreden hiermee de wet en lopen het risico gevangen gezet te worden, maar vinden het zo belangrijk om te strijden voor een vrouwvriendelijker Iran dat dat ze niet tegenhoudt. Hulde aan deze dappere vrouwen.
Ook mannen doen mee
Masih Alinejad is niet tegen de islam of tegen een hoofddoek, maar vindt dat de keuze om wel of geen hoofddoek te dragen bij de vrouw ligt en niet moet worden opgelegd door de staat, de maatschappij of door familie. Ze wil Iraanse vrouwen een stem geven, maar spoort ook mannen aan om hun vrouwen, moeders en dochters te steunen. De campagne trekt regelmatig vijandige reacties, waarin vrouwen zonder hoofddoek ‘hoeren’ worden genoemd en foto’s waarop ze zonder hoofddoek te zien zijn ‘aanstootgevend’. Toch weet de campagne ook een groeiend aantal mannen te overtuigen en hen te mobiliseren om zich uit te spreken. Zo namen mannen vorig jaar massaal selfies met een hoofddoek op om te protesteren tegen de kledingvoorschriften voor vrouwen.
Tweederangs burgers
Tot 1979 konden Iraanse vrouwen dragen wat ze wilden, ook strakke shirtjes en minirokjes. Na de Iraanse Revolutie kwam ayatollah Khomeini aan de macht en werd een conservatieve islamitische wetgeving opgesteld, gebaseerd op de sharia. Vrouwen werden vanaf dat moment geacht zich onopvallend te kleden en hun haar te bedekken met een hijab. De moraalpolitie zag erop toe dat vrouwen geen ‘aanstootgevende kleding’ droegen.
Hervormingen in Iran gaan niet eenvoudig omdat de hoogste religieuze leider, sinds 1989 ayatollah Ali Khamenei, veel macht heeft. De ayatollah moet alle wetsvoorstellen goedkeuren en kan samen met de Raad van Hoeders zijn veto uitspreken over alles wat tegen de sharia ingaat. Na de verkiezing van de gematigde president Hassan Rohani in 2013 zijn de kledingvoorschriften iets losser geworden, maar in de praktijk is er voor vrouwen eigenlijk nog maar heel weinig verbeterd. De religieuze politie bestaat nog steeds en er zijn talloze regels en wetten die vrouwen onderdrukken en hen tot tweederangsburgers maken. Zo is er geen wet tegen huiselijk geweld, mogen mannen meerdere vrouwen hebben, mogen getrouwde vrouwen niet reizen zonder toestemming van hun man, zijn veel sporten voor vrouwen verboden omdat ze ‘onzedig’ zouden zijn en is het voor vrouwen niet toegestaan naar een voetbalstadion te gaan.