Griet op de Beeck: “Ik was te klein om het misbruik te beseffen”
Vandaag verschijnt het nieuwe boek van Griet op de Beeck, Het beste wat we hebben. Het is het eerste deel van een trilogie met een moeilijk thema: incest. Gisteravond was de auteur te gast bij De Wereld Draait door en sprak ze voor het eerst over haar eigen persoonlijke ervaring met het onderwerp.
Aan tafel bij De Wereld Draait Door vertelt ze dat ze in 2012 tot de conclusie kwam dat ze als klein kind is misbruikt door haar vader. Aanvankelijk was ze niet van plan om haar eigen ervaringen met de wereld te delen. Als journalisten haar zouden vragen of ze zelf ooit slachtoffer was geworden van seksueel misbruik, wilde ze liegen. Toch besloot ze uiteindelijk om haar verhaal wél te vertellen: “Hoe meer ik erover nadacht, hoe drukkender die gedachte eigenlijk werd. Want dan moet je niet één keer liegen tegen één journalist, dat drukkende geheim moet je dan de rest van je leven meezeulen.”
Schaamte was de reden waarom ze in eerste instantie wilde liegen. “Een diepe schuld en schaamte die, hoe pervers het ook moge zijn, altijd bij het slachtoffer ligt. En dat is zo verkeerd, om van daaruit dan maar te participeren aan die cultuur van dat grote zwijgen, over die stukken van de werkelijkheid waar we eigenlijk liever niet naar kijken. En dat begrijp ik wel, maar dat heeft nog nooit een slachtoffer vooruit geholpen. Meer nog, dat speelt daders in de kaart.”
Beschermingsmechanisme
Zo’n zeven jaar geleden ging het niet goed met de schrijfster. Ze was eenzaam, had last van ‘gitzwarte, donkere gevoelens’, een negatief zelfbeeld en een diepgewortelde zelfhaat, maar begreep niet waar die gevoelens vandaan kwamen.
Ze vertelt dat er al wel tekenen waren. Haar inmiddels zus beschuldigde hun vader jaren geleden van misbruik, maar werd niet geloofd. Pas nadat haar vader overleden was en Op de Beeck jaren therapie had gehad, vielen er stukjes op hun plaats.
Toch realiseerde ze zich niet dat ze was misbruikt. “Bij vroeg kinderlijk misbruik, bij mij was het van mijn vijfde tot mijn negende, zijn je hersenen letterlijk niet genoeg ontwikkeld om talig op te slaan wat er precies gebeurt, omdat het gewoon te ingewikkeld is.”
Na bij meerdere therapeuten te zijn geweest, was er uiteindelijk een die ‘door haar weerstand heen brak’. “Die therapeute had met al haar ervaring al snel in de gaten wat het probleem was, maar als er op iets zo’n heftige verdringing zit… Dat is natuurlijk een beschermingsmechanisme. Dat is omdat die emotie zo overweldigend is, dat je die niet aankan, ik was daar echt niet sterk genoeg voor.” Intussen heeft de auteur er beelden bij, die ze verder niet wilde toelichten. Wel gaf ze aan dat deze beelden ‘van zo’n walgelijke merkwaardigheid zijn’, die je niet kunt verzinnen als je zoiets niet hebt meegemaakt.
Als Matthijs haar vraagt of er mensen zijn die reserves hadden bij de manier waarop haar conclusie tot stand kwam, over iets dat ‘niet bewezen kan worden’, is de schrijfster duidelijk: “Ik ben eigenlijk blij dat je die vraag stelt, want het zijn dit soort vragen die ervoor zorgen dat slachtoffers blijven zwijgen. De angst om niet geloofd te worden is verschroeiend en verschrikkelijk en staat het herstel in de weg.”
Het gaat nu beter met Griet Op De Beeck. “Ik heb een soort grond onder mijn voeten gevonden. Ik ben in staat om open en eerlijk om te gaan met andere mensen vanuit een soort vertrouwen wat ik nooit heb gehad.”
Griet Op De Beeck, Het beste wat we hebben. Te koop bij bol.com.