Hoe zit het met de abortuspil en het strafrecht?
Het nieuwe kabinet was nog niet koud geïnstalleerd of het thema ‘abortuspil bij de huisarts’, waar oud-minister Schippers zich sterk voor had gemaakt, ging de prullenbak in. De christelijke partijen lieten daarmee meteen hun spierballen zien op het gebied van medisch-ethische vraagstukken. Een coalitie van vrouwenorganisaties startte daarom eerder deze maand een petitie om de abortuspil uit het strafrecht te halen.
The Feminist Club Amsterdam, Women on Waves, het Clara Wichmann Fonds en Women’s March The Netherlands pleiten ervoor de abortuspil zo toegankelijk mogelijk te maken en willen daarom dat ook huisartsen de behandeling kunnen voorschrijven. Ongewenst zwangere vrouwen hoeven dan niet naar abortuskliniek maar kunnen in de vertrouwde spreekkamer van hun eigen dokter terecht.
(Dat is alleen al belangrijk omdat vrouwen bij abortusklinieken nogal eens lastig worden gevallen door pro-life sympathisanten. Bijvoorbeeld bij de abortuskliniek Stemzo in Zwolle demonstreert de Stichting Schreeuw om Leven maandelijks en ook de anti-abortusvereniging Stemzo is er regelmatig te vinden om vrouwen aan te spreken en flyers uit te delen. Zelf noemen ze dat ‘hulp bieden’.)
Abortus en overtijdbehandeling
Met de abortuspil wordt het middel mifepriston bedoeld, dat ervoor zorgt dat het embryo loskomt van de baarmoederwand. Dit middel kan zowel voor een overtijdbehandeling als een abortus worden gebruikt. Het stopzetten van de zwangerschap tot 45 dagen na de laatste menstruatie heet een overtijdbehandeling, na die periode heet het abortus.
Omdat de abortuspil in het Wetboek van Strafrecht staat, mogen alleen abortusklinieken en ziekenhuizen met een vergunning de behandeling voorschrijven. Anders dan abortus valt een overtijdbehandeling niet onder de Wet Afbreking Zwangerschap. In theorie mogen huisartsen dus al de abortuspil voorschrijven voor een overtijdbehandeling. In de praktijk gebeurt dat echter nog steeds alleen in abortusklinieken. Dit komt omdat de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het ministerie van Volksgezondheid de verstrekking van mifepriston aan apotheken belemmert, zegt het Clara Wichmannfonds.
Wat Schippers wilde, was overtijdbehandelingen ook onder de Wet Afbreking Zwangerschap laten vallen en dus in het strafrecht te plaatsen, om dit daarna via vergunningen voor klnieken, huisartsten en apotheken weer mogelijk te maken, ook door huisartsen. Hoewel de vrouwenorganisaties het met Schippers eens zijn dat de behandeling laagdrempelig verkrijgbaar moet zijn, vinden zij het een slecht idee om de abortuspil als overtijdbehandeling toe te voegen aan het Wetboek van Strafrecht en dus in principe strafbaar te maken. Door de vergunningplicht voor huisartsen, klinieken en apotheken komt er een extra obstakel om de pil voor te schrijven. Terwijl de Wet Afbreking Zwangerschap helemaal niet gewijzigd hoeft te worden, want juridisch gezien mogen huisartsen de overtijdbehandeling nu ook al verstrekken.
De organisaties willen er met deze petitie voor zorgen dat er een expliciete verklaring komt dat huisartsen de overtijdbehandeling mogen voorschrijven en dat mifepriston aan apotheken wordt geleverd. Er zijn 40.000 handtekeningen nodig om het onderwerp in de Tweede Kamer weer op de agenda zetten. Als een meerderheid van de kamerleden voor stemt, wordt aan de minister van Volksgezondheid gevraagd de verandering door te voeren.