Mies Bouwman werd niet altijd herkend als wat ze ook was: feministe
Gisteren overleed Mies Bouwman. En dan zouden we nu willen schrijven: wie kent haar niet? De tijden dat zes miljoen Nederlanders naar een televisieprogramma keken liggen ver achter ons. Mies had al heel lang geen eigen programma meer. Nog af en toe draafde ze – als ze er zin in had – op in een of ander praatprogramma, zoals DWDD. De jongere lezers kennen haar daarvan.
Vrouwen mochten op televisie vertellen wat er kwam, dan waren ze omroepster. Of ze mochten dingen aangeven, dan waren ze de ‘charmante assistente’ van een man.
Mies begon ook zo, als omroepster, bij de KRO, jawel: een katholieke omroep. Maar ze werd ontslagen want ze werd verliefd op een getrouwde man, Leen Timp. En hij op haar. En ze leefden nog lang en gelukkig want Mies en Leen gingen voor elkaar, ze lieten zich niet door omroepbobo’s vertellen wat goed was of slecht. Mies presenteerde voor de AVRO het legendarische de klok rond durende programma Open het dorp en praatte in 1962 al twintig miljoen gulden bijelkaar. Heel Nederland keerde z’n spaarpot om.
Mies kon terecht bij de VARA, toen nog een heuse geëngageerde arbeidersomroep. Die altijd lachende en aardige vrouw bleek ook een onbekende kant te hebben. Die liet ze zien in, alweer, een dominante mannenomgeving als de enige vrouw in het panel van het satirische programma ‘Zo is het….’ Dat kwam haar op bedreigingen te staan, ongetwijfeld van mannen. Een maand lang politiebescherming, ze stopte met het programma want dat was het haar allemaal niet waard. Vervolgens was er Mies en scene, een praatprogramma waaraan sindsdien elk praatprogramma schatplichtig is. Weer later zat heel Nederland op zaterdagavond voor de buis voor Een van de acht, een amusementsprogramma waarin mensen voor hun gevoel – dat zou tegenwoordig anders liggen – schathemeltjerijk konden worden want je kon er zomaar wasmachines en koelkasten winnen. Of een verre reis.
Veel onderdelen van die programma’s bedacht Mies zelf zoals Rudi Carrell pijnlijk duidelijk werd toen hij dacht zomaar te kunnen binnenlopen door het format van Een van de acht te jatten voor de Duitse televisie. Mies – altijd lachend – liet Rudi vervolgens wel even afrekenen. Ook bedong ze dat herhalingen of fragmenten van haar programma’s alleen met haar toestemming opnieuw mochten worden uitgezonden.
Daarmee moeten we het doen, dat beeld. Een vrouw die al zestig jaar geleden, lang voor de Dolle Mina’s wist wat ze wilde in een mannenwereld, En het afdwong, door gewoon goed en zichzelf te zijn.