De hofdames van Donald Trump. Het Witte Huis langs de feministische meetlat
Tijdens zijn transitie naar het Witte Huis mocht Trump zijn eigen hofhouding samenstellen: adviseurs, woordvoerders en tal van persoonlijke assistenten werden aangesteld om op elk moment van de dag aan zijn zijde te staan. Veel van zijn oud-campagnemedewerkers kregen een baantje toebedeeld in de historische ambtswoning van de Amerikaanse president. Verrassend of niet: Donald Trump omringt zich graag met jonge, mooie en talentvolle professionals.
DOOR Nico Hofstra
De lobby van de westvleugel heeft mahoniehouten meubels, lichtgrijze muren en een bureau voor de receptioniste, waarop een vaas met gele en witte rozen en twee telefoons staan. In de aangrenzende kantoren van deze vleugel werken ruim 377 personeelsleden op diverse functies: management, administratie, communicatie en diverse adviesraden. Precies 170 van deze werknemers zijn vrouw. Daarmee eindigt het Witte Huis onder Trump niet op de laatste plaats wat betreft de door vrouwen vervulde topfuncties in vergelijking met andere presidenten. Zo was slechts 28 procent van de personeelsleden onder George W. Bush vrouw.
Bill Clinton deed het iets beter met ruim 52 procent.
De receptioniste komt binnen. We kijken op de afgelopen zomer vrijgegeven lijst werknemers, gerangschikt op achternaam, salaris en functie. Op pagina negen: ‘McCann, Meghan B. – $56,000 per jaar – westvleugel receptionist’. Ze vertelt ons dat de deur rechts via een lange gang naar het kantoor van vicepresident Mike Pence leidt. Wij nemen de deur aan onze linkerhand, lopen de gang op en gaan halverwege weer links. Deze deur leidt naar de afdeling persvoorlichting. Hier is een kleine hal met het bureau van Jessica Ditto. Verder zijn er twee kantoren: in het grootste huist een groep persassistenten en de kleinere ruimte is het domein van communicatiedirecteur Hope Hicks.
De 28-jarige Hicks is het jongste communicatiehoofd dat het Witte Huis ooit heeft gekend. Ze leerde de familie Trump kennen in 2012, toen ze namens communicatiebureau Hiltzik Strategies betrokken was bij de kledinglijn van Ivanka Trump. Vervolgens werd ze door de presidentsdochter gevraagd om zich aan te sluiten bij The Trump Organization. In de zomer van 2015 werd Hicks een van de eerste medewerkers die Trump bij zijn campagne betrok. Volgens Michael Wolff, auteur van het schandaalboek Fire and Fury, wordt ze door collega’s gezien als ‘ware dochter’ van Trump. “De primaire functie van Hicks is het ego van Trump strelen, hem geruststellen, hem beschermen, bufferen en kalmeren,” aldus Wolff in een column voor The Hollywood Reporter.
Wanneer we door haar kantoor lopen en aan de andere kant de ruimte verlaten, staan we in een lange gang. We kijken direct tegen de ingang van een lange vergaderruimte aan, de zogenaamde Cabinet Room. Via deze ruimte lopen we zuidwaarts richting het kamertje van secretaresse Madeleine Westerhout, die op dat moment met haar schijnbaar lege pen een aantekening op haar klembord probeert te maken. Haar kamer grenst aan het ovalen kantoor van de president: goudkleurige gordijnen, het oude vloerkleed van Reagen (op verzoek van Trump neergelegd) en twee borstbeelden van Abraham Lincoln en Martin Luther King behoren tot het interieur.
Terug via de Cabinet Room komen we uit bij de westelijke colonnade. Hier is het overige deel van de persafdeling gevestigd, evenals de ruimte waar wekelijks persconferenties worden gegeven. Persvoorlichter Sarah Huckabee Sanders staat met een vermoeide uitdrukking achter een lessenaar met aan de wand achter haar twee Amerikaanse vlaggen en het blauwe embleem van het Witte Huis. Ze staat een grote horde journalisten van onder anderen CNN, NBC News en de Washington Post te woord.
Sanders werd geboren als dochter van Mike Huckabee, gouverneur van Arkansas en voormalig presidentskandidaat voor de Republikeinse Partij. Als kind nam ze deel aan de verkiezingscampagnes van haar vader. Tijdens een interview met The Hill in 2010 zei ze: “Ik likte enveloppen dicht, ging langs de deuren en hing posters op. Ik ben absoluut mijn vaders grootste fan, van alles wat hij deed wilde ik onderdeel uitmaken.” In 2016 meldde ze zich aan als vrijwilliger voor de campagne van Trump. Toen communicatiedirecteur Sean Spicer zijn functie in juli 2017 neerlegde, werd Huckabee door Sanders diezelfde maand naar het Witte Huis geroepen om de wekelijkse persconferenties voor te zitten.
In deze hoek van het Witte Huis werkt ook Helen Aguirre Ferré, hoofd mediazaken. Zij begon haar carrière als journalist, columnist en presentator in Miami, Florida en had daar tot 2015 haar eigen nieuwsprogramma: Issues with Helen Ferré. Opmerkelijk: Ferré profileerde zich tot juni 2016 als fel tegenstander van Trump. Ze twitterde onder #NeverTrump en sprak geregeld haar ongenoegen uit over de gewelddadige sfeer tijdens campagnetoespraken. Door haar betrokkenheid als adviseur bij de Jeb Bush-campagne kreeg ze een baantje aangeboden als hoofd Latijns-Amerikaanse mediarelaties voor de Republikeinse Partij. Daarna ging het snel: ze sprak zich niet langer negatief uit over Trump en haar negatieve tweets werden verwijderd. Tijdens de inauguratie van Trump werd ze toegevoegd aan het mediateam van het Witte Huis.
Voor de overige vrouwenfuncties moeten we naar de andere kant van het complex: de oostvleugel van het Witte Huis. Deze vleugel biedt onder andere onderdak aan het team van Melania Trump. De negen dienstmeiden van de First Lady regelen haar afspraken, staan aan het hoofd van haar huishouding en dienen als woordvoerder. De leidinggevende van dit team is Lindsay Reynolds, ooit begonnen als basisschoollerares in Cincinnati, Ohia en was sinds 2004 werkzaam in het Witte Huis onder George W. Bush. Verder wordt Melania bijgestaan door woordvoerder Stephanie Grisham, voorheen betrokken bij Trumps presidentscampagne en Assistente Rickie Niceta Lloyd, die begon bij een cateringbedrijf en nu de zakelijke agenda van Melania bijhoudt. Een relatief klein team in tegenstelling tot haar voorgangers. Ter vergelijking: Michelle Obama had vierentwintig assistentes, Laura Bush had er achttien en Hillary Clinton had negentien assistentes.
Mevrouw Huckabee Sanders, u bent de eerste moeder in de functie van woerdvoerder in het Witte Huis. Hoe combineert u deze baan met uw privéleven?
Sanders: “Op de momenten die ik met mijn kinderen doorbreng, probeer ik echt aanwezig te zijn. De telefoon gaat aan de kant en de focus is gericht op de tijd die ik met ze kan doorbrengen. Mijn echtgenoot is daarnaast een enorme steun voor me, zonder hem zou ik de dag niet doorkomen.” (Global News)
Hoe voelde het om te worden aangesteld voor deze functie?
Sanders: “Ik denk dat elke baan in het Witte Huis geweldig is. Als ik door de gangen loop en niet meer onder de indruk ben, dan ben ik hier te lang geweest en zou het tijd worden om te vertrekken.”
Kun je beschrijven hoe het is om als vrouw voor president Trump te werken?
Sanders: “Ik breng veel tijd door met de president en hij heeft niets anders dan respect getoond en me aangemoedigd om mijn werk te doen. Kan hij moeilijk zijn om mee te werken? Ja. Maar hij is net zo moeilijk tegenover mannen. Mensen zeggen graag: ‘Oh, hij is zo hard voor vrouwen’. Nee, hij is hard voor iedereen.” (NBC News)
Barbara Res, jij bent jaren werkzaam geweest als constructiehoofd voor de Trump Organization. Deel je deze ervaring met mevrouw Sanders?
Res: “Hij gedraagt zich inderdaad niet anders tegenover vrouwen dan tegenover mannen. Hij stelt zich niet méér bezorgd op tegenover vrouwen. Hij houdt iedereen graag op scherp, hij houdt ervan als mensen de strijd met elkaar aangaan, hij houdt van verdelen en overwinnen en hij houdt ervan als mensen direct onder hem werken, dat geldt zowel voor mannen als vrouwen.” (Politico)
Kathleen McFarland (voormalig assistent-adviseur Nationale Veiligheid onder Trump): “Ik denk dat het hem geen bal kan schelen of ik een man of vrouw ben. Hij zag me gewoon als iemand die het werk aankon.” (Business Insider).
Res: “Inderdaad. Hij zag me nooit als vrouw. Hij zag me als een echt vastgoed-beest en vond mijn killerinstinct geweldig. Dat is wat hij wilde. Hij zag alleen zijn secretaresses als vrouwen.” (Politico)
Hope Hicks, je werkt eveneens nauw samen met president Trump. Hoe zou je zijn persoonlijkheid omschrijven?
Hicks: “President Trump heeft een magnetische persoonlijkheid en straalt positieve energie uit die aanstekelijk werkt op zijn omgeving. Hij heeft een ongeëvenaard vermogen om met mensen te communiceren, of hij nou spreekt in een kamer met drie mensen of in een arena met dertigduizend mensen. Hij heeft gedurende zijn hele leven goede relaties opgebouwd en behandelt iedereen met respect. Hij is briljant, heeft een goed gevoel voor humor en een geweldig vermogen om mensen een speciaal gevoel te geven, hen te inspireren er meer uit te halen dan voor mogelijk werd gehouden.” (Washington Post)
Toch is president Trump vele malen beschuldigd van seksuele intimidatie: Summer Zervos, Kristin Anderson, Jessica Leeds, Jill Harth, Rachel Crooks. De lijst van slachtoffers is eindeloos.
Sanders: “De president heeft gereageerd op deze aantijgingen en heeft alle beschuldigingen ontkend. Dit gebeurde lang voordat hij zich verkiesbaar stelde voor het presidentschap. De Amerikaanse bevolking had vervolgens een erg uitgesproken houding: zij steunden Trump en wij vinden dat alle antwoorden over dit onderwerp reeds gegeven zijn.” (Toronto Star)
Respecteer je de vrouwen die zich hebben durven uitspreken over hun ervaring met seksuele intimidatie?
Sanders: “Ik voel absoluut empathie voor elke vrouw die te maken heeft gehad met seksuele intimidatie, en dat geldt ook voor het beleid in het Witte Huis. Of ik zelf ooit met seksuele intimidatie te maken heb gehad? Ik ben hier niet om te praten over mijn persoonlijke ervaringen op dat punt, maar om u namens de president informatie te verschaffen.” (CNN)
Jessica Ditto: “Om op deze vraag te reageren: laat me niet lachen. Mensen zijn deze circusachtige capriolen meer dan zat en verwerpen deze fictieve verhaaltjes, overduidelijk bedacht om Hillary Clinton in een positief daglicht te stellen.” (Metro UK)
Kellyanne Conway, u hebt zich tijdens de #MeToo-discussie uitgesproken over uw eigen ervaring met seksuele intimidatie.
Conway: “Ja, ik heb zeker een #MeToo-moment gehad waar ik me zeer publiekelijk over heb uitgesproken. Het interesseerde alleen niemand. Op 9 oktober 2016 gaf ik een interview na het tweede debat aan Acces Hollywood. Ik werd gevraagd naar een aantal mannen op een lijst congresleden. Toen ik nog jong en mooi was, hebben een aantal van hen weleens hun tong bij me naar binnen geduwd, tegen me aan gewreven of erger. Natuurlijk heb ik #MeToo-momenten gehad, maar het interesseerde niemand iets, met name omdat ik campagneleider van een bepaald persoon was. Als we hier een eerlijk gesprek over gaan hebben, dan kun je iemand niet veroordelen op basis van politieke voorkeur.” (Politico)
In januari twitterde Trump: ‘Prachtig weer in ons mooie land voor de Women’s March. Ga naar buiten om de historische mijlpalen, niet voorspelde economische successen en gecreëerde rijkdom te vieren die de afgelopen twaalf maanden hebben plaatsgevonden. Laagste percentage werkloosheid onder vrouwen sinds achttien jaar.’ Kortom: Trump denkt dat vrouwen zijn gaan protesteren omdat hij het zo geweldig doet?
Conway: “Nee, nee, hoe goed de economie draait. We hebben het laagste percentage werkloosheid onder vrouwen sinds zeventien of achttien jaar.” (CNN Live)
Maar dat was niet het punt van de Women’s March. Het is nogal beledigend dat hij er met die Tweet een soort grap van maakt.
Conway: “Niet beledigend, waar heb je het over! Het is geen grap dat we het laagste percentage werkloosheid onder vrouwen hebben sinds zeventien jaar, het is geen grap dat meer dan een half miljoen vrouwen de arbeidsmarkt hebben betreden sinds zijn presidentschap. Heb ik zelf ooit minder betaald gekregen als vrouw? Zeker, maar niet hier en niet onder deze baas. Luister, vrouwen krijgen minder betaald dan mannen, ook na acht jaar president Obama. Miljoenen vrouwen leven in armoede en hebben geen toegang tot goede gezondheidszorg. En ga nou niet zeggen dat dit precies het punt is waar het om draait! Wij zitten hier pas een jaar en kunnen geen ijzer met handen breken. Zeg niet dat we beter af waren na acht jaar Obama, terwijl deze president hard werkt om alles beter te maken.”
Maar om even bij die Tweet te blijven: president Trump lijkt voorbij te gaan aan het hele doel van de Women’s March.
Conway: “Ik heb het er kort met hem over gehad. We respecteren het recht om te demonsteren, maar eerlijk gezegd zie ik er het nut niet van in. Mensen gaan in protest terwijl ze ook de dialoog aan kunnen gaan. Niemand heeft mij gebeld met: ‘Hey, kunnen we in gesprek gaan’. Er waren beroemdheden aanwezig die beledigende opmerkingen maakten. Er was een zeer prominente zangeres die honderden miljoenen waard is en die niet naar een vrouwenopvanghuis gaat om geld te doneren, maar in plaats daarvan roept, en ik citeer: ‘Ik wil het Witte Huis platbranden’. Dit is destructief. Ik heb gelezen dat de geheime dienst dit misschien gaat onderzoeken. Veel van wat ik tijdens het protest in Washington hoorde, hebben we reeds gehoord tijdens de verkiezingen. Deze vrouwen met hun idealen hebben samen met Hillary Clinton verloren! Negenentwintig tot dertig miljoen vrouwen hebben gestemd op Donald Trump en hun stemmen zijn gehoord. Dat moet gerespecteerd worden.” (ABC News)
Helen Aguirre Ferré, ik zou graag een ander onderwerp met je aansnijden. Je bent van Latijns-Amerikaanse afkomst en heb je vaak uitgesproken ten gunste van Latijns-Amerikanen. Is er sprake van genoeg etnische diversiteit in het Witte Huis?
Ferré: “Zeker. Er is een adviseur, Carlos Díaz Rosillo, die senior-adviseur van de president is. Hij heeft een erg prominente functie binnen deze administratie en hij werkt op de afdeling integratie. Het zijn er nogal wat, het gaat om ruim vierduizend werknemers, die uiteindelijk onderdeel gaan uitmaken van deze administratie. Velen ga je ook terugzien in het openbaar. We hebben een adjunct-assistent Public Liasison, Jennifer Sevilla Korn, zij is Latijns-Amerikaans.” (KJZZ)
Werken er genoeg vrouwen in het Witte Huis?
Conway: “Trump wordt omringd door sterke vrouwen. De afgelopen jaren heeft hij duizenden en duizenden vrouwen aangenomen en zij krijgen promotie. Ik was de eerste vrouwelijke campagneleider voor een Republikeinse presidentskandidaat. Ik denk dat dit een veelzeggend feit is.” (The View)
Ferré, hoe sta jij tegenover de geplande muur aan de Mexicaanse grens?
Ferré: “Nou, grensbewaking en het bouwen van de muur was een campagnebelofte van president Trump en hij maakt die belofte waar. We krijgen een veilige grens. En eerlijk gezegd ken ik geen land dat geen controle wil over haar eigen grenzen. We hebben immigratiewetten en die zullen worden gehandhaafd.”
En denk je dat een muur die wetten gaat helpen handhaven?
Ferré: “We hebben wetten en we zijn een land waar de wet wordt gehandhaafd. Als we deze wetten niet willen, dan kunnen deze worden aangepast, maar dat begint bij het begin en dat begint bij ons bij het beveiligen van de grens. Dat is de eerste stap. De enigen die zich zorgen moeten maken zijn de criminelen. Dat is het voornaamste punt. Zij die illegaal in ons land verblijven liepen altijd al het risico om gedeporteerd te worden.”
Conway, je hebt begin dit jaar gezegd dat, in tegenstelling tot wat de president eerder beloofde, niet de volledige grens wordt gebarricadeerd door middel van een muur. Is deze muur dan toch de zoveelste valse belofte van Trump?
Conway: “Zoals Helen al zei: die muur komt er. Wat waar is, is dat na overleg met de experts, de president heeft ontdekt dat de muur deels zal bestaan uit fysieke muur, deels uit technologie en deels uit hekwerk.” (CNN)
Maar er werd een kilometerslange muur beloofd waarvoor de Mexicanen zelf de rekening moeten gaan betalen.
Conway: “En dat klopt, maar er zijn rivieren, zo is me verteld. Er zijn bergen – terrein dat niet geschikt is als bouwgrond voor een daadwerkelijke muur, dat kan op slechts een aantal plaatsen.”
Maar je kan toch niet ontkennen dat de president een groot aantal valse beloftes, beschuldigen en onwaarheden heeft verkocht? Ferré zei, voordat ze een baantje veroverde in het Witte Huis, dat de toespraken van de president opriepen tot geweld.
Sanders: “Ik wil dat even kortsluiten. De president heeft nooit opgeroepen tot geweld, integendeel zelfs. Hij moet zichzelf simpelweg steeds verdedigen tegen mensen die hem aanvallen. Waarom is daar geen verontwaardiging over? Jullie journalisten komen steeds met vragen als: ‘Is dit of dat wel in orde?’. Elke dag opnieuw! De enige oorlog die ik zie is gericht tegen de president en iedereen die voor hem werkt.” (C-Span)
Zelf haalt de president geregeld uit via Twitter, bestempelt hij bewezen feiten als ‘nepnieuws’ en bekritiseert hij vrouwen. Eerder dit jaar maakte hij opmerkingen over het uiterlijk van tv-persoonlijkheid Mika Brzezinksi.
Sanders: “Ja hoor en iedereen maakt daar meteen van dat er een ‘vrouw is aangevallen’. En wat zeg je dan over constante aanvallen waarmee zowel de president als de rest van ons mee worden geconfronteerd. Ik ben een vrouw en ik heb vele malen onder vuur gelegen, maar ik ga er niet om liggen janken. Jij wil een vals verhaal creëren over gelijkheid, terwijl mensen de president blijven aanvallen en aanvallen en aanvallen; hij reageert daarop en blijkbaar is dat verkeerd.”
Maar denk je niet dat de manier waarop dat gebeurt als beledigend wordt ervaren?
Sanders: “Je hebt je punt gemaakt, ik snap niet waarom we hier nog langer over zouden moeten praten.” (C-Span)