Verbod op abortus in Argentinië: na vandaag verandering?

Naar de gevangenis als je een abortus pleegt. In Argentinië is het mogelijk. Maar misschien komt daar na vandaag verandering in.

De kamer van afgevaardigden stemt vandaag over een belangrijk wetsvoorstel, dat abortus zou legaliseren in de eerste 14 weken van de zwangerschap. Het zou een grote stap zijn in het van oudsher conservatieve katholieke land, waar Paus Franciscus in 1936 het levenslicht zag.

Wetgeving

In Argentinië geldt een zeer strikte abortuswetgeving. Abortus is vrijwel altijd illegaal. Een vrouw die haar eigen zwangerschap afbreekt of laat afbreken, riskeert een celstraf van één tot vier jaar. De persoon die de abortus uitvoert, riskeert een celstraf van één tot tien jaar, afhankelijk van de omstandigheden. Dokters, chirurgen en andere medisch hulpverleners, die de abortus uitvoeren of eraan meewerken, kunnen daar bovenop een verbod krijgen om hun werk uit te voeren voor tweemaal de duur van de celstraf.

Alleen als er sprake is van verkrachting of als het leven van de vrouw in gevaar is – en de vrouw toestemming geeft – is de procedure wettig. Maar het is moeilijk om daadwerkelijk een abortus te krijgen, zelfs al is er sprake van verkrachting of levensgevaar. Veel dokters willen de procedure namelijk niet uitvoeren, uit angst om vervolgd te worden.

“In de praktijk komen die uitzonderingen niet echt voor, wat we zien is een vrijwel volledig verbod op abortus,” zei Salil Shetty van Amnesty International dit jaar in The New York Times.

Weerstand

Maar de weerstand tegen de strenge wetgeving in het land groeit. Uit jaarlijkse peilingen van marktonderzoekbureau Ipsos blijkt dat dit jaar 39 procent van de ondervraagden het recht van de vrouw om de zwangerschap te onderbreken – op welk punt in de zwangerschap dan ook – steunt. In 2017 was dat nog 27 procent, in 2016 25 procent.

Ook op straat is de weerstand zichtbaar. Niet alleen tegen deze wet, maar tegen al het geweld waar vrouwen mee te maken krijgen in het land. Sinds 2015 protesteren Argentijnen regelmatig, soms wel tien- tot honderdduizenden tegelijk. Onder het motto ‘Ni Una Menos‘ gaan ze de straat op om een ‘collectieve kreet tegen macho-geweld’ te laten horen. ‘Niet één minder’: er zou geen enkele vrouw meer verloren mogen gaan aan mannelijk geweld.

Zelfs president Mauricio Macri, die tegen de legalisatie van abortus is, beweegt een beetje mee. Hij staat bekend om zijn verzet tegen abortuswetgevingen, maar hij lijkt zijn toon enigszins te hebben gematigd. Hij zal accepteren wat het congres beslist, en geen veto uitspreken. Dat zei een anonieme bron die dicht bij de president staat in maart in de Argentijnse krant La Nación.

Het motto van Argentinië is “En unión y libertad”, oftewel: in eenheid en vrijheid. Het is de hoogste tijd dat het land het motto gaat naleven. Laat de wetswijziging een eerste stap zijn.