Heksen: een betoverend businessmodel
In Roemenië hebben heksen een Facebookpagina en kun je ze raadplegen via WhatsApp. Honderden vrouwen, meestal Roma, verdienen de kost met genezingen en bezweringen. Een wetsvoorstel om belasting te heffen op hun activiteiten kwam er niet door. “Ik heb al heel wat politici vervloekt.”
Door Renate van der Zee
De kamer waar ze haar klanten ontvangt, staat blauw van de rook. “Ik heb net een ritueel uitgevoerd,” zegt
Bratara Buzea (70) ze terwijl ze het vuur in de stookplaats dooft. “Voor een vrouw die door haar man is verlaten en hem terug wil.”
Bratara is een Roma-vrouw met een stem als een rasp en opvallend lichte ogen. Haar beroep is heks. In Roemenië is dat niet zo vreemd: hekserij is in dat land een geaccepteerd, alledaags verschijnsel en er zijn honderden vrouwen, meestal van Roma-afkomst, die hun beroep hebben gemaakt van het voorspellen van de toekomst, het genezen van ziektes en het oplossen van problemen door middel van bezweringen. Hoeveel het er precies zijn, houdt de Roemeense overheid niet bij, maar ze zijn eenvoudig te vinden op internet en hebben allemaal een eigen Facebookpagina. In een land waar het nog steeds taboe is om naar een psycholoog te gaan,
zoeken veel mensen met problemen hun heil bij een heks. Er zijn heksen die daar een fortuin aan hebben verdiend, in kapitale villa’s wonen en als bekende Roemenen regelmatig op tv verschijnen.
Bratara is één van hen. Ze houdt praktijk in een speciale kamer achter op het erf van haar enorme huis in Mogosoaia, een dorp net buiten Boekerast.
“Welkom in mijn kantoor,” zegt ze terwijl ze gaat zitten tussen folkloristische kleden en kussens. Op tafel een kristallen bol en de kaarten waarmee ze haar voorspellingen doet. In de hoek van de kamer staan benodigdheden voor haar rituelen: kaarsen, flessen met onduidelijke vloeistoffen, een maretak, een mand met kruiden, metalen poken. Bij het raam, heel klassiek, een bezemsteel. “Mijn klanten zijn jong en oud, mannen en vrouwen,” vertelt ze. “De meeste mensen komen hier met liefdesproblemen. Ze zijn, net als de vrouw die hier net was, in de steek gelaten door hun partner en willen hem of haar terug.” Ze wijst op twee poppen – gewone poppen, gemaakt voor kinderen – die naast haar op de bank liggen: “Dan doe ik een ritueel waarbij ik die twee poppen aan elkaar bind en brouw ik een toverdrank met honing.”
Ze vertelt dat ze zich bezighoudt met witte en zwarte magie. Gevraagd of dat wel te combineren is met haar geloof – ze draagt een groot gouden kruis – zegt ze: “Ik ben heel gelovig. Ik zie mijn toverkrachten als een geschenk van God.