Vrouwen en medische zorg: de noodklok
Vrouwen hebben een grote achterstand als het gaat om medische zorg. Maar in de wereld van de gezondheidszorg is nog niet iedereen ervan doordrongen dat er sekseverschillen bestaan. Late of verkeerde diagnoses, verkeerde behandelingen, onnodige ziekte- en sterfgevallen. Hoe zit het met onze inhaalslag?
In de nieuwe OPZIJ een inventarisatie door Alies Pegtel
Illustratie Lize Prins
Gebrek aan onderzoek, gebrek aan kennis, gebrek aan adequate behandelingen en medicijnen. Het ontbreekt de vrouwelijke patiënt aan van alles, zo is de laatste jaren duidelijk gebleken. Want de lichamen van mannen en vrouwen zijn biologisch niet hetzelfde, hoewel daar eeuwenlang door medici wel van uit werd gegaan. Van oudsher is de medische wetenschap vooral gericht op het mannenlichaam. Vrouwen werden buiten de wetenschappelijke onderzoeken gehouden uit angst dat zwangere proefpersonen of vrouwelijke hormoonschommelingen de onderzoeksresultaten ‘vertekenden’. Dit zou de ‘objectiviteit’ van het wetenschappelijk onderzoek in de weg staan. Nog altijd worden in de laboratoria vijf keer zo vaak mannelijke proefdieren gebruikt. Als je vrouwen goed zou willen meenemen in medische onderzoeken, zou je grotere onderzoekspopulaties moeten gebruiken. En dat kost tijd, energie en geld.
No products found
‘Het is niet zo dat vrouwen bewust buiten beeld zijn gehouden,’ zegt Jannet Vaessen directeur van Women Inc, die zich de afgelopen vijf jaar heeft ingespannen om de medische zorg in het voordeel van vrouwen te verbeteren. ‘Maar net als op andere terreinen in de wereld, bepaalden mannen in de geneeskunde en farmacie het beleid. Voor het specifieke van het vrouwenlichaam hadden ze een blinde vlek.’
Hoe dan ook; onderzoek gebaseerd op mannelijke proefpersonen en mannelijke proefdieren met als uitkomst ‘mannelijke’ medicijnen is nog altijd de norm. Voor veel geneesmiddelen geldt een standaarddosering, terwijl een mannenlichaam het anders kan opnemen dan dat van een vrouw. Vrouwen zijn lichter, kleiner en hebben een hoger vetpercentage dan mannen. En juist hormonale schommelingen zijn er mede de oorzaak van dat een vrouw anders kan reageren op medicijnen. Medicatie is zelden speciaal bedoeld voor vrouwen, vandaar dat ze gemiddeld 60 procent meer kans lopen op bijwerkingen.
En zo zijn er tal van verschillen tussen man en vrouw. Waarbij vrouwen over het algemeen (niet altijd) in het nadeel zijn. Een greep uit de verontrustende feiten: het risico op depressie is bij vrouwen twee keer zo groot als bij mannen, vrouwen lijden tweemaal zoveel aan diabetes, 70 procent van de patiënten met onverklaarbare pijnklachten is vrouw.
Het is op z’n zachts gezegd onrechtvaardig dat de helft van de bevolking in de gezondheidszorg medische zorg krijgt die vooral is toegesneden op de andere sekse. Vrouwen betalen evenveel belasting en premies aan hun zorgverzekeraar, maar ze hebben niet dezelfde kansen op goede gezondheid. Gemiddeld leven vrouwen weliswaar langer, maar de laatste twintig jaar van hun leven doen ze dat in slechtere gezondheid dan mannen. Dat kost ze niet alleen zelf geld, de samenleving betaalt er ook aan mee. Ook als wordt gecorrigeerd op zwangerschap en kraamtijd, maken vrouwen hogere zorgkosten doordat ze vaker in het ziekenhuis belanden. Over het algemeen geldt: Men die quicker but women get sicker.