Uitgespeeld
Halina Reijn is even uitgespeeld als actrice, naar eigen zeggen. En dat pakt goed uit. INSTINCT, de eerste film van haar productiebedrijf Man Up en tevens haar regiedebuut, is vol lof ontvangen. Samen met actrice Carice van Houten, haar vriendin én zakenpartner, is ze van plan nog veel meer producties de wereld in te slingeren vanuit het vrouwelijk perspectief. OPZIJ sprak Halina over de verfilming van ’t Hooge Nest (winnaar OPZIJ Literatuurprijs 2019), macho mannen en lastige rollen schrijven voor je beste vriendin. “Carice is mijn muze.”
INSTINCT is jouw eerste speelfilm als filmregisseur.
“Het is doodeng. Net alsof je een kind krijgt. Niet dat ik weet hoe dat voelt. Maar het is voor het eerst dat ik iets zelf maakt, dat is zo kwetsbaar. Je hoopt dat iedereen dat kind ziet zitten.”
Maar wel meteen de Nederlandse inzending voor de Oscars te pakken.
“Ik ben super dankbaar. Het is niet meer dan een inzending, maar wel het eerste voorzichtige stapje naar bijvoorbeeld het Amerikaanse publiek. Maar ik ben vooral heel blij met de goede recensies die we hebben gekregen door onder meer Variety enThe Hollywood Reporter. Toch relativeer ik het ook allemaal meteen. Het belangrijkste vind ik simpelweg dat mensen de film gaan zien.”
INSTINCT is een psychologische thriller over een ervaren psycholoog en een gedetineerd verkrachter die in een liefdesrelatie belanden. Wat is voor jou de urgentie van dit verhaal?
“Voor mij heeft het vooral urgentie omdat ik geïnteresseerd ben in menselijk gedrag. Nature versus nurture: in hoeverre zijn we beschaafd en in hoeverre animaal? Daar worstel ik zelf mee. Macht en seksualiteit in het verlengde van die thematiek spreken mij ook heel erg aan. Dat komt denk ik omdat ik in het theater ben opgegroeid. Van Shakespeare tot Tsjechov, het gaat vaak over die thematiek.”
Tegen Het Parool zei je dat INSTINCT internationaal op de kaart kwam te staan dankzij een vrouwelijke programmeur bij het Locarno Film Festival. Toeval?
“Het Locarno Film Festival wordt helemaal gerund door vrouwen. Het is écht een unicum dat wij daar getoond worden. Uit de anonieme stapel hebben ze onze film gepikt, terwijl op de Piazza Grande, het grootste podium, normaal gesproken commerciëlere films vertoond worden. We hebben dus echt geluk gehad. We hadden in eerste instantie niet eens een internationale sales agent voor deze film. Wat ook een enorme rol heeft gespeeld is dat het Locarno Film Festival vrouwelijke filmmakers wil steunen en specifiek deze provocatieve thematiek.”
INSTINCT is naast hoofdproducent Topkapi, geproduceerd door Man Up (het productiebedrijf van Halina en Carice – red.). Jullie missie: Belangwekkende verhalen vertellen vanuit een vrouwelijk perspectief. Vertel.
“Carice en ik zijn beide gezegend met talent en een goed gezind toeval, waardoor we heel snel carrière konden maken op het hoogste niveau. Ik toneel, zij film. Daar kwamen we in aanraking met the best of the best. Maar ondertussen kom je er ook achter dat het een door mannen gedomineerde wereld is. Zoals iedere wereld, want we leven in een patriarchaat.”
“Vóór MeToo dachten we al: er moeten meer verhalen komen vanuit vrouwelijk oogpunt, door vrouwenhanden gemaakt, door vrouwenbreinen bedacht. Het was en is niet vanzelfsprekend. En de rollen die Carice en ik gespeeld hebben, met name voor het klassieke toneel, zijn allemaal door mannen geschreven. Ik heb daar veel in kwijt gekund, veel van geleerd. Ik kijk er zeker niet op neer. Maar ik voelde wel een enorme behoefte om met al die rijkdom, met die leerscholen, mijn eigen beeld te gaan kleien. Voor mijn gevoel hebben we net stemrecht. Er is nog zo veel te doen!”
Een inclusiever filmlandschap dus.
“Wij zijn natuurlijk wel witte vrouwen. Dus wat dat betreft hebben we dus ook onze bek te houden. Het moet veel inclusiever op alle fronten. Daar ontwikkel ik mezelf ook in. Ik moet mezelf in de spiegel aankijken en dat kan beter. Dat wil ik veel extremer gaan doen. Ik wil niet langer de hoofdrol in een serie, dat is mijn plek niet meer. Het is tijd voor andere kleuren, andere stemmen, andere verhalen. Weg met ‘ons’.”
Dit is een fragment van een interview, geschreven door Noémi Prent. Het volledige stuk staat in het oktober/november 2019 nummer van OPZIJ.