In VPRO Tegenlicht: Perfect Me
Op zondagavond 17 januari op NPO2: VPRO Tegenlicht met de aflevering Perfect Me. Online filteren we massaal onze selfies om er beter uit te zien, maar ook het inspuiten van ‘echte’ lippen en billen neemt een grote vlucht. Mooi zijn is nog nooit zo belangrijk geweest, want beauty pays! Wie voldoet aan het dominante schoonheidsideaal heeft veel voordelen, niet alleen op de relatiemarkt maar ook bij het vinden van een baan, een huis en een netwerk. Maar wie bepaalt wat mooi is? En hoe word je mooi volgens de geldende norm?
In de mode en reclame is er nu een trend naar meer verscheidenheid en kleur. En ook op sociale media is ruimte voor body positivity en plussize modellen. Maar is dat wel het hele verhaal? Volgens fashionactivist Janice Deul blijft het vaak bij window dressing en symboolpolitiek, en blijft het ideaal van jong, dun en wit fier overeind.
Filosoof Heather Widdows signaleert in haar boek Perfect Me dat ook de mate waarin wij ons aan het dominante schoonheidsideaal onderwerpen verandert: de eis om mooi te zijn wordt voor veel mannen en vrouwen een drijvende kracht in hun leven, een ‘moreel imperatief’ waar je je niet meer aan kunt onttrekken. Hoe zal het schoonheidsideaal van de toekomst eruitzien? En welk schoonheidsideaal hoort bij de geglobaliseerde, digitale samenleving?
Laten we ons gek maken of zijn we goed bezig? Volgens cosmetisch arts en onderzoeker Tom Decates is dit nog maar het begin. Hij deed onderzoek naar botoxbehandelingen bij vrouwen tussen 18 en 25 jaar en zag een sterke toename. Over de oorzaak is hij stellig: sociale media en digitale filters. Voorheen kwamen vrouwen naar hem toe met een foto van een filmster, nu hebben ze digitaal bewerkte selfies bij zich: zo wil ik worden!
Trek die lijn door en je komt uit bij modefotograaf Cameron James Wilson. Hij is de maker en manager van Shudu – een bloedmooi model met zeer lange benen en honderdduizenden volgers op Instagram dat alleen in de digitale werkelijkheid bestaat. Soms doet een ‘echt’ model nog dienst als body double, maar verder is Shudu volledig virtueel, maar niet van echt te onderscheiden. De grote merken en modebladen staan te springen om haar in te huren: Vogue, Samsung, Forbes… Want waarom zou je nog werken met een echt menselijk model als je een digitale schoonheid helemaal naar je hand kunt zetten?