Jojanneke over documentaireserie Uit de prostitutie (EO)
Na de ijzersterke documentaireserie van de EO Jojanneke in de Prostitutie uit 2015, keert Jojanneke van den Berge terug in deze wereld van prostituees, pooiers en porno. Met Jojanneke uit de Prostitutie volgt zij op indringende en eerlijke wijze een aantal vrouwen tijdens hun strijd om hun bestaan in de betaalde seks achter zich te laten. Jojanneke geeft OPZIJ vast een impressie van haar zoektocht.
We hebben nog niet zo lang een KPN tv-abonnement als ik op een middag nietsvermoedend via de zoekfunctie speur naar afleveringen van Grey’s Anatomy. Ik ben nog niet verder dan G-r-e-y gekomen als de hardcore pornotitels me om de oren vliegen. Grey blijkt een pornoregisseur en KPN heeft uit zijn werk onder meer 50kg teen gangbang gekozen om op te nemen in hun pornopoel. Ik moet het even op me in laten werken. Vijftig kilo wegende tienergangbang. Goed. Ik besluit het zoekwoord ‘tiener’ in te voeren. Daar weet KPN wel raad mee. Het spuwt schoolmeisjes en young teens en onschuldige jongens uit die seksueel geplunderd worden door geile leraren, sportcoaches en andere figuren die wij in onze samenleving graag zien als verantwoordelijke volwassenen waaraan wij onze kinderen (dagelijks) toevertrouwen. Het knettert een beetje in mijn hoofd. Afgezien van dat KPN mij ongevraagd iets totaal anders voorschotelt dan Meredith Grey en deze titels voor ieder kind dat weet hoe de afstandsbediening werkt ook gewoon om de hoek liggen, ben ik verbijsterd dat deze films blijkbaar zo mainstream zijn dat een ogenschijnlijk keurige provider als KPN ze zonder scrupules in hun aanbod dondert.
Niet lang daarna zit ik in het kantoor van Warner ten Kate, landelijk o cier mensenhandel. Hij maakt zich zorgen over het stijgende aantal zeer jonge meisjes in de prostitutie in Nederland – twaalf jaar is geen uitzondering. Door de opkomst van prostitutiesites als Kinky Seksmarkt en Sexjobs en de groei van social media is het veel makkelijker geworden om kinderen de prostitutie in te krijgen. Alles met een chatfunctie vormt een ronselplatform en iedereen kan tegenwoordig een pooier zijn. Het enige wat je nodig hebt is een TikTok- of Instagram-account, een beetje vlotte babbel waarmee je een naaktfotootje van het kind in kwestie versiert en de gewetenloosheid om dat kind daar vervolgens via chantage mee te dwingen tot seks met jan en alleman. De rottige praktijk is dat het je buurjongen zou kunnen zijn. Op darkweb zijn er fora met tienduizenden leden die tips uitwisselen hoe dit het makkelijkst voor elkaar te krijgen.
Ik ben op dat moment bezig met vooronderzoek voor een nieuwe tv-serie, Jojanneke uit de Prostitutie. Na de serie Jojanneke in de Prostitutie uit 2015, hield ik met een aantal vrouwen contact. Zij wilden na verloop van tijd stoppen met prostitutie, maar ik zag hoe moeilijk het voor ze was om er echt van los te komen, en ik kwam erachter dat dit voor veel vrouwen geldt. Ook als ze ooit zelf voor de prostitutie kozen, en ondanks de drie miljoen subsidie voor uitstaptrajecten die het kabinet er jaarlijks tegenaan gooit.
Tegelijkertijd leer ik dat aan de onderkant van de prostitutiebranche een steeds grotere instroom is van minderjarigen die uiteindelijk vaak, getraumatiseerd, doorstromen naar de ‘legale’ sector. Ik hoor dit verhaal niet alleen van Warner. Ik hoor het vanuit de hulpverlening, waar ze niet alleen zien dat de kinderen in de prostitutie steeds jonger worden, maar ook dat hun problematiek verergert – denk aan automutilatie en zelfmoordpogingen. Ik hoor het van organisaties als WATCH en CKM (Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel), ik hoor het van de politie en ik hoor het van rechtbankverslaggever Saskia Belleman. Zij stelt dat het aantal zaken op de rechtbankrol die gaan over kinderprostitutie zorgwekkend groot aan het worden is. Saskia belooft het voor me in de gaten te houden en inderdaad, binnen afzienbare tijd kan ik meerdere zaken bijwonen.
Ik beland bij de zaak van Sarah die op haar zestiende onder dwang van een pooier seks moest hebben met zo’n vijftien mannen die daarvoor betaalden. Twee van hen staan hiervoor terecht. De mannen, 46 en 35 – van wie één werkzaam is in de managementlagen van de kinderopvangbranche en pornoverslaafd – zeggen niet te weten dat Sarah minderjarig was. “Ze zag eruit als 18.” De moeite om te vragen naar een ID-bewijs namen de heren niet. Beiden waren ze aangeslagen op de advertentie ‘De jongste en geilste tiener van seksjobs.nl’. Ik moet denken aan KPN.
Het vervolgen van klanten door het Openbaar Ministerie gebeurt pas echt serieus sinds de Valkenburgse zedenzaak uit 2016, waar een zestienjarig meisje in een hotelkamer werd gedwongen tot seks met zo’n tachtig mannen. 29 verdachten werden vervolgd.
Jojanneke uit de Prostitutie is vanaf dinsdag 2 maart te zien bij de EO op NPO3.
Dit is een fragment uit het interview ‘ Jojanneke over In/uit de prostitutie’ van Jojanneke van den Berge. Het volledige stuk staat in het februari/maartnummer van OPZIJ. Koop hier het complete nummer.