Meghan Markle, de prinses, de pers en de geur van racisme

Ze is intelligent, welbespraakt, ambitieus, bloedmooi, energiek en strijdbaar. Meghan Markle heeft alles in zich om uit te groeien tot iconisch voorvechtster van vrouwenrechten en bi-racialiteit. Maar juist haar sekse en huidskleur maken Meghan zelf tot doelwit van seksisme en racisme in de media. Dit artikel door Alies Pegtel stond in het januarinummer van 2020 maar is weer razend actueel. Lees het artikel -integraal- online.

Werkelijk alles wat Meghan Markle (38) doet of zegt, doet wereldwijd stof opwaaien. Het was daarom niet verbazend dat de camerabeelden van haar optreden in de Zuid Afrikaanse township Nyanga, net buiten Kaapstad, in oktober de hele aarde overvlogen.

Het was de eerste dag van een werkreis die zij maakte met haar man Harry (35) en hun zoontje Archie (6 maanden) door Afrika, waarin het stel wilde laten zien dat zij het humanitaire werk van Harry’s moeder Diana willen voorzetten. In een eenvoudig betaalbaar zomerjurkje (volgens het blad Nouveau een duurzaam merk uit Malawi) klom Meghan op een boomstronk en zei tegen de toegestroomde vrouwen uit de gewelddadige Afrikaanse wijk: “Ik ben hier met mijn man en als lid van de koninklijke familie, maar ik wil dat jullie weten dat ik hier ook sta als een moeder, als een echtgenote, als een vrouw van kleur en als jullie zuster.”

Dat een Britse royal zich solidair betuigt met de arme zwarte Afrikaanse bevolking is revolutionair. In één klap overbrugde Meghan de gigantische kloof tussen de witte oppermacht van het Britse empire van weleer en de zwarte onderdrukte onderdanen van dit koloniale regime.

Hun Afrikaanse reis was bedoeld om de meedogenloze media-aandacht voor hun doen en laten om te buigen tot iets positiefs. Want prins Harry ligt vanaf de dag dat hij Meghan eind 2016 introduceerde als zijn geliefde al in de clinch met de pers. Als Amerikaanse actrice van gemengde komaf werd zij volgens hem niet alleen seksistisch maar ook racistisch behandeld en hij vroeg de media met hun tendentieuze berichtgeving te stoppen.
Zijn verklaring die hij vanuit Kensington Palace verzond, was meteen ook de eerste officiële bevestiging dat Meghan zijn vriendin was. Dit nam niet weg dat de media − de beruchte Britse tabloids voorop − al volop in haar leven waren gedoken. De Daily Mail Online kondigde aan: Prince Harry could marry into gangster royalty—his new love is from a crime ridden Los Angeles neighborhood. In werkelijkheid groeide Meghan op in een nette buurt, als dochter van een zwarte yogalerares Doria Ragland, en een witte vader Thomas Markle, lichttechnicus bij tv-series als Married with Children. Haar ouders scheidden toen ze twee was. Zelf was Meghan, die naar een prestigieuze universiteit ging voordat ze actrice werd, ook gescheiden van een collega-acteur.

Uit een eerder huwelijk van haar vader had ze een halfzus en halfbroer, die haar niet veel later publiekelijk zouden afvallen en gretig beweerden dat ze een opportunistische golddigger is. Dat was koren op de molen van de tabloids die niet nalieten te berichten dat Meghan afstamt van slaven. Now that’s upwardly mobile! schreef de Daily Mail, die in aanloop naar de verloving, een genealogisch onderzoek had laten verrichten. How in 150 years Meghan Markle’s family went from cotton slaves to royalty.

De Britse commentator Katie Hopkins in de documentaire 60 minutes Australia. “Het is míjn koninklijke familie, het is míjn land, het is míjn prins Harry… Ze is gescheiden. Wanneer hebben we gevraagd om een gescheiden vrouw in de koninklijk familie? We hebben zoveel beters in ons eigen land.”

Niet gehinderd door de mediastorm kondigden Meghan en Harry hun huwelijk aan, dat op 19 mei 2018 zou plaatsvinden. De pers was ook positief: de hippe L.A.-girl zou weleens een frisse wind kunnen laten waaien door het ietwat stoffige Engelse koningshuis. Ze was een foodie, deed aan yoga, had een blog, was actief op social media en bezat bovendien de glamour van een echte ster. Amerikaanse bladen pakten trots uit met verhalen over de eerste Amerikaanse die zou toetreden tot de Britse koninklijke familie na het befaamde huwelijk van socialite Wallis Simpson en Edward VIII, die 81 jaar eerder zijn troon voor de liefde had moeten opgeven.

Meghan, daarentegen, had al laten weten in het Amerikaanse blad Vanity Fair dat ze niet veranderd was door haar verhouding met prins Harry en dat zich nog nooit had laten ‘definiëren door een relatie’.
Een waar woord. Want met de invulling van haar huwelijksdag maakte ze duidelijk dat ze haar bi-raciale afkomst omarmt en creatief kan omgaan met de hof-etiquette en tradities. De bruiloft was een multicultureel evenement, met een gospelkoor en een flamboyante zwarte Amerikaanse bisschop die de Britse royals half zingend vertelde over de veerkracht van het geloof tijdens de slavernij. Leden van de koninklijke familie waren zichtbaar overdonderd. Zoals een columnist van The Guardian het omschreef: Meghan gebruikte haar huwelijk ‘to introduce her new peers to blackness’.

Prins Harry in een verklaring van 8 november 2016 waarin hij het opneemt voor zijn toen prille liefde: “Sommige laster is zeer openlijk. De beschuldigingen waarmee kranten openen, de raciale ondertoon van opinieartikelen; en het uitgesproken seksisme en racisme van social mediatrollen en webcommentatoren.”

Windsor Castle was voor de gelegenheid ook een zeldzame ontmoetingsplek van stokoude adel en internationale celebrities. De Amerikaanse ‘tv-koningin’ Oprah Winfey zat tegenover the Queen, die in 1947 haar eerste officiële staatsbezoek bracht aan Zuid-Afrika, toen nog onderdeel van het Britse empire, waar een apartheidsregime heerste.
De Volkskrant schreef dat het koppel wereldwijd de harten had gestolen met hun ‘betoverende bruiloft’. De progressieve Britse pers was er trots op dat Harry en Meghans huwelijk een ander gezicht van Groot-Brittannië toonde dan de in zichzelf gekeerde brexit – open, inclusief en positief. De koninklijke bruiloft was mondiaal hét bericht dat in 2018 online de meeste aandacht trok, bij elkaar opgeteld werd het 1,1 miljoen uur gelezen.

Diana-biograaf Andrew Morton, in de documentaire 60 minutes Australia. Why Meghan Markle lost the sparkle: “Mijn zorg is dat ze haar pr-mensen uit Amerika haalt. De entourage die het voor haar opneemt, onder wie George Clooney en Oprah Winfrey, spreken vanuit het perspectief van Amerika, niet vanuit Brits perspectief.”

Maar het gejuich van de Britse kosmopolieten over het trendy, multiculturele koningskoppel, werd algauw overstemd door gemor van het behoudende, conservatieve volksdeel. Het was alsof het nationalistische deel van de natie dat had toegekeken hoe een charmante Amerikaanse megaster hun Britse koningshuis omtoverde tot een culturele meltingpot, ineens ontwaakte en hard op de rem ging staan. Wat dacht Meghan wel dat ze met hun eeuwenoude monarchie aan het doen was? Veel Britten, neem de brexit-stemmers, voelen helemaal niet voor inclusiviteit of vrouwenrechten. Harry is volgens Meghan net als zijzelf ook een feminist. Voor veel conservatieve Engelsen is alleen al deze gedachte ondenkbaar.
De tabloids, notoir rechts en anti-immigratie, voelden haarscherp aan dat Meghan met haar gemengde afkomst en uitgesproken liberale, progressieve idealen, niet in de traditionele koninklijke mal past. Volgens de Daily Mail zien zij en haar man eruit alsof ze weleens in een demonstratie kunnen meelopen, en daar houdt de tabloid niet van.

Alleen al vanwege hun linkse sympathieën beschouwen de rechtse tabloids Meghan en Harry als hypocrieten en een concreet argument diende zich ook al snel aan; terwijl ze zich openlijk zorgen maakt over het klimaat, vliegt het stel wel in kostenverslindende, vervuilende privéjets.
Sinds de dood van zijn moeder is Harry de lieveling van veel Britten, en als ‘hun prins’ blijft hij zelf veelal buiten schot. Het is allemaal de schuld van indringer Meghan, die Harry zou laten dansen naar haar verwaande, veeleisende diva-pijpen. Ze zou hem haar Californische gewoontes opdringen, zich niets aantrekken van de Britse hof-tradities (ze is een tegenstander van de jacht), en zich profileren ten koste van haar man.
Meghan kan geen goed meer doen. Op social media-sites krijgt ze zelfs kritiek op de manier waar ze haar baby vasthoudt. Aangemoedigd door de tabloids namen veel Britten het haar hoogst kwalijk dat ze Archie niet meteen na de geboorte aan het publiek toonde en dat ze zijn doop privé hield.

Haar schoonzus Kate deed wel zoals het hoorde, en stond binnen een paar uur na ieder van haar drie bevallingen met baby en man glimlachend te zwaaien naar het volk. Nu is Kate volgens schrijfster Hilary Mantel net een ‘etalagepop’, zonder eigen persoonlijkheid, ‘wiens enige doel het is om te baren’, maar dat ziet een Brit nu eenmaal liever dan dat hij helemaal niets ziet.

Uit de open brief die 72 Britse vrouwelijke parlementsleden op 29 oktober ondertekenden om Meghan hun solidariteit te betuigen: “Hoewel wij op een andere wijze in het publiek optreden, delen we de ervaring dat misbruik en intimidatie beproefde middelen zijn om vrouwen met een belangrijk openbaar ambt te kleineren en het werk onmogelijk te maken.”

Omdat ze leven op kosten van de belastingbetalers, vinden de Engelsen dat de leden van het koninklijk huis publiek bezit zijn. Dat Meghan bij een Wimbledon-wedstrijd fotografen op afstand hield, is daarom ook zeer slecht gevallen. Ze hecht aan haar privacy, terwijl ze daar volgens veel Britten helemaal geen recht op heeft.

Leek het eerst een voordeel dat Harry en Meghan zich emotioneel en menselijk tonen, en zich niet verschuilen achter de befaamde stiff upper lip, uiteindelijk blijkt dit in hun nadeel te zijn. Want ‘gewone’ mensen zijn de royals natuurlijk niet. Wel de lusten, niet de lasten, dat pikken de Britten niet.

Het is moeilijk om een royal te vinden die niet klem zit tussen de monarchie en het mens zijn, maar anders dan William en Kate, voor wie de toekomst helder is uitgestippeld, moeten Harry en Meghan een eigen invulling geven aan hun bestaan. Hun voornemen om het werk van Diana, de mythische ‘people’s princess’, voort te zetten, is ambitieus. En het is ook maar helemaal de vraag in hoeverre ze de ruimte krijgen om hun eigen opvattingen en idealen uit te dragen als leden van het Britse koninklijk huis, dat als instituut politiek neutraal is.

Los daarvan heeft Harry de paparazzi de oorlog verklaard door tegen sommige tabloids een rechtszaak aan te spannen omdat ze Meghan blijven zwartmaken en achtervolgen. Bij hem ligt dit extreem gevoelig omdat hij zijn echtgenote wil beschermen tegen het kwaad, wat hem als een jongetje bij zijn moeder niet lukte. Maar de tabloids zijn zich van geen kwaad bewust en zien zichzelf als volwaardige spelers in het koninklijke ‘systeem’. Onder het motto: als je je huis wil laten renoveren met belastingcenten, moet je ons de foto’s van het interieur geven. Meghan speelt dit spel niet mee. Ze heeft een Amerikaans pr-bureau in de arm genomen en communiceert liever via Twitter en Instagram op een Amerikaanse positieve wijze.

Omdat het koningshuis hun broodwinning is, laten de tabloids zich niet zomaar buitenspel zetten door wat zij inmiddels zien als ‘Prince Harming’. Zij vinden dat als Harry en Meghan zo verzot zijn op hun privacy en geen media-aandacht willen, dat ze dan het koningshuis maar moeten verlaten en als ‘gewone’ celebrity’s door het leven moeten gaan.

Op het einde van hun Afrikaanse reis lieten Harry en Meghan weten dat ze er doorheen zitten door de genadeloze pers-bashing en dat ze aan het einde van het jaar een time-out nemen van zes weken. Vrouwelijke Britse parlementariërs reageerden met een unieke open brief, waarin ze het opnemen voor Meghan die het ook naar hun ervaring als vrouw extra moeilijk heeft om zich tegen media-leugens en laster te wapenen.
Het is nog te vroeg om te voorspellen hoe het afloopt. Maar zoals het er nu uitziet, hebben Harry en Meghan nog geen werkbare modus vivendi gevonden waarmee ze zich met hun koninklijke lot kunnen verzoenen.

De Britse historicus Peter Mandler, in De Morgen, 26 oktober 2019: ‘Recent genoeg was er een wijziging in de opvolgingswet waarbij vrouwen gelijkgesteld werden aan mannen en bijna niemand die er aandacht aan schonk, hoewel de opvolging duizend jaar lang via de mannelijke lijn is gegaan en dat toch een grote omwenteling was.”

Volkskrant-columniste en historica Daniela Hooghiemstra, biograaf van Kees Boeke die werkt aan een boek over prinses Irene en Carlos Hugo van Bourbon Parma: “Meghan vergist zich als ze denkt dat het Britse koninklijk huis op aarde is om individuen te laten schitteren. Als je serieus aandacht wilt vragen voor de achtergestelde positie van vrouwen of mensen van kleur, kan dat beter ergens anders. Het is een misverstand dat een monarchie draait om iemands persoonlijkheid. Als prinses vertegenwoordigt ze de Britse monarchie, een eeuwenoud instituut, dat is groter dan wie dan ook. Groot Brittannië is nog altijd een klassenmaatschappij en de koninklijke familie is de top van de adellijke piramide. Er heersen strikte mores waar je je aan dient te onderwerpen. Kijk naar haar schoonzus Kate Middleton. Zij is weliswaar een burgermeisje uit de hogere middenklasse, maar ze heeft als een kameleon de gedaante van haar omgeving aangenomen. Kate laat niets persoonlijks zien, blijft op de achtergrond, glimlacht en doet wat van haar wordt gevraagd. Dat is de manier waarop men overleeft aan het Britse hof. Dat Meghan denkt dat ze als prinses op een zeepkist moet staan om te zeggen dat zij een sister is van de zwarte bevolking, duidt op een vreemd idee van wat de monarchie behelst. Het is namelijk juist het enige nog overgebleven westerse instituut dat ervan uit gaat dat mensen niet gelijk geboren zijn. De Engelse pers is genadeloos. Hoge bomen vangen veel wind. Iedere prinses die aan het koninklijke spel mee wil doen, wordt hard aangepakt, en voor een nieuwkomer van Afro-Amerikaanse komaf, die mijlenver afstaat van de witte Britse upperclass, geldt dat waarschijnlijk nog meer.
Meghan en Harry zeggen dat ze een voorbeeld willen nemen aan prinses Diana. Zij had ook moeite om te accepteren dat het archaïsche instituut waar ze deel van uitmaakte, niet paste bij wie zij eigenlijk was. Heel begrijpelijk, maar waarom wilde ze dan ‘prinses’ zijn? Het hóeft natuurlijk niet, hè.

Sylvana Simons partijleider Bij1:
“Prins Harry is een man van zijn tijd en zijn keuze voor Meghan onderstreept dit. Hij wist heel goed toen hij met haar trouwde dat ze geen mak lammetje was dat slaafs aan zijn arm zou lopen. Om haar kracht heeft haar juist gekozen. Het is een keuze uit liefde omdat hij houdt van een zelfverzekerde, geëmancipeerde vrouw die haar mening durft te geven en haar eigen weg durft te gaan.
Meghan heeft van begin af aan duidelijk laten weten dat zij een vrouw is die trots is op haar gemengde afkomst. Ik vind het heel verstandig dat ze nooit heeft geprobeerd om haar Afro Amerikaanse-roots te verdoezelen. Stel je voor dat ze mensen had meegenomen in de illusie dat ze niet van gemengde afkomst is; dan had ze zeker alsnog het deksel op haar neus gekregen. Want zelfs al had ze blauwe ogen en blond haar, dan nog had de echtgenote van prins Harry bakken bagger over zich heen gekregen. Het draait allemaal om geld. De tabloidindustrie heeft het koningshuis als verdienmodel en ellende verkoopt nu eenmaal beter dan goed nieuws, want daarmee verkoop je geen bladen.
Dit neemt natuurlijk niet weg dat Meghan extra onder vuur ligt vanwege haar huidskleur, maar haar man steunt haar door dik en dun. Sterker, ik denk dat Harry haar aanmoedigt om zich uit te spreken over vrouwenrechten en zich bijvoorbeeld solidair te betonen met de zwarte bevolking in Zuid-Afrika. Dit stel pleegt daden van verzet, en daar hou ik van omdat je alleen zo vooruitgang boekt. Harry’s eerste daad van verzet was om met Meghan te trouwen, en daarmee heeft hij van alles in beweging gezet. Ik vind het bijvoorbeeld ijzersterk dat Britse vrouwelijke parlementariërs hun steun betuigd hebben aan Meghan omdat ze bijna bezwijkt onder de mediadruk. Dit zijn politici die begrijpen dat niet alles draait om het maken van beleid, maar dat het ook gaat om het tonen van moreel leiderschap: zo gaan we niet met elkaar om. Dat de steunbetuiging een vorm van windowdressing zou zijn, gaat er bij mij niet. De vrouwen hoefden de brief toch niet te ondertekenen? Nee hoor, ik vind hun initiatief uitstekend. Van zo’n eendrachtig feministisch statement kan ik in Nederland alleen maar dromen.”

Koningshuiskenner Dorine Hermans, auteur van Pieter van Vollenhoven. Burger aan het hof en medeauteur van Vertel dit toch aan niemand en Voor de troon wordt men niet ongestraft geboren: “Voor alle koningshuizen geldt: achter de schermen gaat het er heel anders aan toe dan wij als burgers te zien krijgen. Op hun huwelijksdag leek al het geluk Harry en Meghan toe te schijnen. Maar dat Meghans entree weerstand zou wekken in het oude Engelse koningshuis, kon gewoonweg niet uitblijven. Zo was de traditionele garde aan het Nederlandse hof in de jaren zestig compleet in shock door het huwelijk van prinses Margriet en de burgerjongen Pieter van Vollenhoven. In de buitenwereld was er niets van te merken. Maar baron Guup Krayenhoff zei het zo: ‘De komst van Pieter valt te vergelijken met hoe het voor onze grootouders voelde toen de elektriciteit werd geïntroduceerd.’ En Pieter was niet eens een Amerikaan van gemengde afkomst.”

Nina de la Parra, regisseur, zangeres en comedian, die met haar one woman show Gods Wegen door het land toert:
“De haat die Megan Markle oproept heeft alles te maken met de leegte in mensen zelf. Hier is een mooie, intelligente, ambitieuze, welbespraakte vrouw die met een prins trouwt. Ze trouwt voor het oog van de wereld in een prinsessenjurk, het is een sprookjeshuwelijk waaraan iedereen zich vergaapt. Ze heeft alles wat jijzelf zou willen hebben, en dan slaat de jaloezie toe: zij moet kapot. De Britse pers is er een meester in om de sprookjes die ze zelf opbouwen weer helemaal tot de grond toe af te breken. Meghan wordt als Disneyprinses in de tabloids door het slijk gehaald. Ze zou een bitch zijn, een hypocriet, een golddigger, en een respectloze narciste. Geen verwijt blijft haar bespaard. Want wat is er nu lekkerder om in verwarrende brexit-tijden de realiteit te ontvluchten door je onder te dompelen in een reallifesoap van een boze prinses die ogenschijnlijk alles heeft, maar dit door eigen toedoen weer dreigt te verliezen? De vijandigheid tegen Meghan als ongewenste indringer komt ook voort uit xenofobie. Veel Britten zijn doodsbang dat ze gezien worden als het kleine broertje van de VS. Ze hekelen daarom de oppervlakkige Amerikaanse cultuur, en hemelen de Engelse tradities op, waaronder het koningshuis. Shakespeare, Lord Byron, Jane Austen − alle grote Britse literaire helden schreven boeken over en voor witte mensen.”

“Het komt de tabloids bij de onttakeling van Meghan heel goed uit dat ze als half zwarte Amerikaanse vrouw niet past in de Engelse verhalentraditie. Ik heb vanaf mijn achttiende in Engeland gewoond, en geloof mij, de tabloids zijn monsterlijk. Het zijn beesten, ze verscheuren je en ontnemen je alle krachten. Ik weet zeker dat Meghan hier niet op was voorbereid. Ja, ze was wel actrice in de Amerikaanse hit-serie Suits, maar ze leidde in Toronto een vrij beschermd leven waarin ze kon kiezen wanneer ze de publiciteit opzocht. Nu staat ze 24/7 bloot aan de media, ze liggen in de bosjes, ze onderscheppen haar brieven.

“Harry en Meghan hebben laten weten dat het niet goed met ze gaat. Harry heeft gezegd dat iedere keer dat een fotocamera klikt of flitst, hij terugdenkt aan zijn moeder, met wie het zo slecht is afgelopen. Ze hebben een grens getrokken, maar dit kan de tabloids niets schelen. Hoe erger hun prooi eraan toe is, hoe verder ze gaan in het uitbuiten van leedvermaak. Iets vergelijkbaar zag je gebeuren met Amy Winehouse. Met alle kennis die we nu hebben over psychische gezondheid vind ik het echt zeer kwalijk dat dit stel aan hun lot wordt overgelaten. We moeten ophouden van leiders bovenmenselijke verwachtingen te hebben en accepteren dat ze gewone mensen zijn die ook recht hebben op hun privacy.”