Vrouwelijke kunstenaars verdienen minder dan mannen, de harde cijfers zijn er
Het zal vast geen schrokkend nieuws zijn voor ons, maar nu blijkt uit onderzoek dat vrouwelijke kunstenaars een stuk minder verdienen dan mannelijke kunstenaars. Women Inc onderzocht dit samen met ABN Amro. De publicatie ‘Een nog onverteld verhaal’ laat zien dat vrouwen gemiddeld een derde minder voor hun kunst krijgen dan mannen.
Even wat cijfers: de mannen verdienen gemiddeld 14.790 euro per jaar, terwijl vrouwelijke kunstenaars jaarlijks 9.860 euro vangen met hun kunst. Gemiddeld is 80 tot 90 procent van het werk dat in musea hangt gemaakt door een man. In de geschiedenis is 75 procent van de kunstprijzen naar mannen gegaan. Mannen zijn in galeries en op beurzen niet alleen oververtegenwoordigd als makers van kunst, ook zijn zij vaker de galeriehouders en kunstkopers. Doordat werk van vrouwen minder vaak tentoongesteld wordt in galeries is ook bij minder kunst van vrouwen te vinden: minder dan één op de tien kunstwerken op een veiling is gemaakt door een vrouw.
Kunstenaarschap niet voor vrouwen
Als oorzaak noemt het onderzoek een historische ontwikkeling. Het kunstenaarschap werd tot in de 19e eeuw niet geschikt geacht voor vrouwen. Hierdoor is er minder werk van vrouwen uit die tijd bekend. Hierdoor is het vooroordeel ontstaan dat (succesvolle) kunstenaars vooral mannen zijn. Dat zien we nog altijd terug in het curriculum en de opleidingsboeken van de kunstacademie: studenten krijgen minder te horen en te lezen over het werk van vrouwelijke kunstenaars.
Onbewuste vooroordelen doen zich ook voor in de waardering van kunstwerken: kunst gemaakt door vrouwen blijkt lager te worden gewaardeerd als bekend is dat het werk gemaakt is door een vrouw. Daarnaast is ouderschap een thema waar bias een cruciale rol speelt en dat grote gevolgen heeft voor vrouwen die werkzaam zijn als kunstenaar, en eigenlijk in alle branches. In de sector bestaat namelijk de overtuiging dat het kunstenaarschap volledige toewijding vereist en niet te combineren is met de zorg voor een kind. Hierdoor is een groot deel van de kunstwereld niet ingericht op het ouderschap. Vrouwen ondervinden hier beduidend meer hinder van dan mannen, omdat zij te maken hebben met zwangerschap en de culturele norm nog altijd is dat een vrouw vooral de zorg voor een kind op zich neemt. Tot slot kan het feit dat mannen oververtegenwoordigd zijn op besluitvormende posities in de kunstwereld tot een beperkte blik leiden waardoor men geneigd is vooral te kiezen voor hetgeen men bekend mee is: kunst gemaakt door mannen.
Actie nodig
Er is actie nodig om deze situatie te veranderen. Sommige musea, zoals het Stedelijk Museum Amsterdam, hebben fondsen opgezet om vrouwelijke kunst te kopen. De overheid zou wettelijke kaders kunnen voorschrijven, tipt het onderzoek. En daarnaast helpt het om zelf hiervan bewust te worden, maar dat zijn wij waarschijnlijk al.