Column Sheila Sitalsing: Zusterschap
Marianne Verhoeven, die als hoofdredacteur deze titel waar zoveel historie in is samengebald tot aan het eind van haar te korte leven manmoedig overeind heeft gehouden, vertaalde feminisme als zusterschap. Het is een lieve term.
Een echo van de woorden van Madeleine Albright die inmiddels op alle mogelijke tegeltjes en T-shirts zijn gedrukt, die beroemde woorden ja, over een speciaal plekje in de hel voor vrouwen die weigeren vrouwen te helpen. Er zullen ongetwijfeld feministen zijn die van alles op de term hebben aan te merken. Die zullen zeggen dat feminisme over gelijke rechten gaat en over gelijkwaardigheid en dat een zoet woord als zusterschap geen recht doet aan de strijd die nog altijd daarvoor geleverd moet worden, en die ook in eigen gelederen woedt. Want we kennen ze allemaal: de vrouwen die zonder oogknipperen hun eigen dochters opofferen aan achterlijke tradities en hun zoons als prinsjes opvoeden, de vrouwen die hartstochtelijk de vrouwenhatende boreale beweging ondersteunen. Verraadsters van hun eigen sekse.
Ook ik vind het best moeilijk om dan te denken: o ja, zusterschap. Totdat in mijn eigen kamp de patriarchale instincten ontwaken en deze vrouwen het walgelijkste seksisme naar hun hoofd krijgen geslingerd: domme blondjes die kirrend hun grote leiders achterna lopen, dienstmaagden van het extremisme, mooie hoofdjes die niet zelfstandig kunnen nadenken, dat krijg je ervan als je Thierry pijpt, die zou eens goed gepakt moeten worden, dan leert ze het wel af.
En dan weet je het weer: o ja, seksistische zwijnen zitten overal. En o ja, dát is zusterschap: opkomen voor vrouwen wier ideeën en handelingen je verafschuwt, wanneer ze worden aangevallen op hun vrouw-zijn en niet op hun ideeën of opvattingen. Zusterschap is het omgekeerde verwachten en eisen van andere vrouwen. Zusterschap is ook: in de gaten houden wie een opkontje kan gebruiken. Altijd een vrouw naar voren schuiven als je in de gelegenheid bent invloed uit te oefenen op de zoektocht naar een geschikt iemand voor een baan, een promotie, een openbaar optreden, alles wat leuk, interessant of nuttig kan zijn. Daarom heb ik heb lijstjes aangelegd van vrouwen die ergens goed in zijn, zodat ik altijd een naam paraat heb.
Marianne stond ook op mijn lijstjes. Ze is er niet meer. Zusterschap is haar niet vergeten.