De Poolse Justyna Wydrzyńska riskeert een gevangenisstraf voor het helpen van vrouwen met abortus
Op 14 en 27 maart doet de rechter in Polen uitspraak over de zaak van Justyna Wydrzyńska. Justyna, mensenrechtenactivist en voorvechter van abortusrechten, hielp een vrouw uit haar land aan abortuspillen en kan daarvoor 3 jaar celstraf krijgen. De zaak maakt veel los in Polen. De conservatieve partijen willen komende week bovendien voorstellen om de toegang tot een veilige abortus nog meer te verkleinen. Overal is protest, ook vanuit ons land.
Afgelopen jaar zomer diende de zaak van Justyna voor de rechter. Justyna is van het Abortion Dream Team, een collectief van activisten dat vrouwen in Polen advies geeft over abortus vrouwen wijst waar ze abortuspillen kunnen bestellen. Per jaar helpt het zo’n 30 duizend vrouwen aan toegang tot de abortuspil, een veilige manier om zwangerschappen tot 12 weken af te breken.
Abortuspillen per post
In Polen is de wetgeving rondom abortus heel streng: het is alleen toegestaan bij incest, verkrachting of gevaar voor het leven van de moeder. En de vrouw zelf is bovendien niet strafbaar, maar wel degene die haar helpt. En daarom wordt Justyna vervolgd. Ze hielp een vrouw, Ania, die haar zwangerschap wilde afbreken, maar dit niet van haar man mocht. “Er was sprake van huiselijk geweld. Dat raakte me. Ik had vroeger een gewelddadige en controlerende echtgenoot. Ik wist precies waar Ania doorheen ging. De eerste stap om uit zo’n relatie te breken, is de controle over je eigen lichaam terugkrijgen. Daarom wilde ik haar helpen,” vertelt ze bij de Volkskrant. Justyna wijst normaal gesproken vrouwen waar ze buiten Polen de pillen kunnen per post opgestuurd kunnen krijgen. “Mij is misschien wel duizend keer gevraagd of ik zelf niet pillen kon sturen en altijd zei ik: nee, bestel ze in het buitenland.” Maar waarschijnlijk door de gekke beginperiode van corona besluit ze voor één keer toch zelf de pillen te versturen. Dat heeft de openbaar aanklager aangegrepen voor vervolging.
Vanuit Nederland Poolse vrouwen helpen
De zaak maakte veel los in Polen en daarbuiten. Op Instagram wordt #iamjustyna gebruikt om aandacht voor de zaak te vragen. Europarlementariër Samira Rafaela vroeg er onlangs aandacht voor en GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet dient vandaag een initiatiefnota in om het voortaan mogelijk te maken om vanuit Nederland Poolse vrouwen beter te kunnen helpen bij een abortus. Ze pleit ervoor dat het mogelijk moet worden om abortuspillen via een teleconsult en post te versturen. Corinne was afgelopen week in Polen om onder andere Justyna te bezoeken. “We moeten solidair zijn met vrouwen buiten ons eigen land. Het recht op abortus houdt niet op aan de grens,” zegt het Kamerlid, dat momenteel ook werkt aan een initiatiefwet om abortus in ons eigen land uit het Wetboek voor Strafrecht te krijgen.
Op 14 en 27 maart doet de rechter uitspraak in de zaak van Justyna , we houden je op de hoogte.