Opinie | De Transwet is belangrijk voor álle vrouwen
Aanstaande zaterdag bij de Canal Pride in Amsterdam vaart de Trans Boot voorop, om aandacht te vragen voor de transgenderwet. De stemming over deze wet wordt helaas steeds opnieuw uitgesteld. Marije Cornelissen van UN Women Nederland roept de Tweede Kamer op om volmondig voor deze wet te stemmen, want dat is goed voor alle vrouwen.
UN Women, de organisatie van de Verenigde Naties voor vrouwenrechten en gendergelijkheid, pleit niet alleen in Nederland maar ook wereldwijd voor mensenrechten van trans personen. “Applaus voor de de twintig landen waarin wettelijke geslachtserkenning op basis van zelfbeschikking een realiteit is”, zei UN Women Directeur Sima Bahous op 17 mei, de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie, Transfobie en Interseksefobie. Als de Transgenderwet wordt aangenomen behoort ook Nederland eindelijk tot deze groep landen.
Na de verklaring van Bahous werden vele UN Women kantoren bedreigd door een kleine maar agressieve groep die zich tegen de mensenrechten van transpersonen keert. Vooral in Groot-Brittannië en ook in Spanje, waar recent een soortgelijke Transgenderwet gelukkig al wel is aangenomen. Ook in Nederland krijgt te maken met dit soort groepen. Recent heeft bijvoorbeeld een Amerikaanse organisatie alle woordvoerders in de Tweede Kamer op dit thema verzocht te zorgen dat UN Women zich tegen de rechten van trans personen keert. Wij zullen ons niet laten intimideren. Trans personen en cis vrouwen strijden vóór dezelfde verandering en tégen dezelfde conservatieve krachten.
Voor vrouwenrechten is de verandering die we nodig hebben dat mensen stoppen met denken in binaire termen van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Zoals in stereotypen dat vrouwen zorgzaam, samenwerkend en emotioneel zijn, en dat mannen ambitieus zijn, bereid zijn om risico te nemen en hun emoties niet tonen. Juist een breder beeld van wat vrouwen en mannen zijn en kunnen bereiken helpt ons vooruit. We moeten naar een wereld waarin iedereen kan zorgen, iedereen mag huilen, iedereen de top kan bereiken, niemand hoeft te trouwen maar iedereen die dat wil wel kan trouwen, en het al dan niet krijgen van kinderen een vrije keuze is, ongeacht gender.
Uit onderzoek blijkt dat de daders van geweld tegen vrouwen en LHBTI-personen dezelfde groepen zijn; mannen die een stereotype beeld hebben over genderrollen. Van corpsballen en boerenjongens tot conservatieven en gelovigen van alle denominaties. Vrouwen die hun eigen keuzes maken, maar ook transpersonen, intersekse personen, lesbische vrouwen en homoseksuele mannen houden zich niet aan dat beeld, waardoor deze mannen zich gerechtigd voelen om geweld tegen hen te gebruiken. Als we geweld effectief willen voorkomen, dan moeten we het bij de wortel aanpakken en zorgen dat die stereotype beelden worden ontkracht. Dat is onze gezamenlijke strijd voor verandering.
We strijden ook tegen dezelfde tegenstanders. Seksuele en reproductieve rechten zijn een culturele strijdgrond geworden tussen progressieven en conservatieven, waarbij de mensenrechten van vrouwen en LHBTI-personen op dezelfde manier in het gedrang komen. Er is steeds meer bewijs dat conservatieve, religieuze en anti-trans groepen in Amerika, Europa en Rusland gecoördineerd samenwerken en (veel) geld uitwisselen. Met bewuste desinformatiecampagnes zaaien zij angst. En met succes, gezien de vele anti-trans en anti-abortuswetten die de laatste jaren worden aangenomen in de wereld. Ook Nederland is niet immuun voor deze desinformatie, getuige bijvoorbeeld het feit dat het debat over de Transgenderwet überhaupt lastig ligt in de Tweede Kamer. Het is hoog tijd dat progressieve groepen ook meer gecoördineerd gaan samenwerken om het tij te keren.
Tot slot is het belangrijk om te benadrukken dat de strijd van UN Women voor de rechten van transpersonen niet louter een kwestie is van solidariteit, hoewel dat reden genoeg zou kunnen zijn. UN Women is de VN-organisatie voor vrouwenrechten en gendergelijkheid. Dat betekent de rechten van alle vrouwen, inclusief transvrouwen. En gelijke rechten voor alle genders, inclusief mannen, vrouwen, trans vrouwen, trans mannen, intersekse personen en non-binaire personen. Wij blijven vechten voor een wereld waarin niemand op gender wordt gediscrimineerd of uitgesloten, welke gender dat ook is.
Over Marije Cornelissen
Marije Cornelissen (1974) heeft een uitgebreide carrière in de internationale politiek achter de rug, onder andere als lid van het Europees Parlement en als VN Vrouwenvertegenwoordiger. Tegenwoordig verdeelt ze haar tijd tussen training en onderzoek op EU-onderwerpen bij oa de Universiteit Leiden en Clingendael, en haar functies als Directeur van UN Women NC Nederland en kwartiermaker van de mensenrechtenconferentie bij WorldPride Amsterdam 2026.
