Plan International: VN-doelen ver buiten bereik: voortgang op meisjesrechten traag en fragiel
Halverwege de deadline van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties concludeert Plan International dat er nauwelijks vooruitgang is geboekt in het verbeteren van de levens van meisjes en jonge vrouwen. Dat blijkt uit het rapport Goals Off Target dat Plan International publiceert in aanloop naar de SDG-top op 18 en 19 september in New York. De effecten van aanhoudende conflicten, conservatieve politiek en klimaatverandering dreigen vooruitgang op SDG 5, het VN-doel voor gendergelijkheid, nog eens verder terug te draaien.
In een nieuw rapport Goals Off Target: Accelerating the SDGs with girls and young women heeft Plan International de voortgang op de belangrijkste SDG-indicatoren geanalyseerd in een steekproef van 26 landen. Daaruit blijkt dat de voortgang op essentiële graadmeters stokt: zo nemen in het merendeel van de onderzochte landen fysiek en seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen toe. Ook blijft, ondanks progressie in sommige landen, het aantal meisjes dat slachtoffer wordt van genitale verminking hoog.
Bovendien heeft geen van de onderzochte landen voldoende wetgeving geïmplementeerd ter bevordering van gendergelijkheid, terwijl dit een van de VN-ambities is. Wetten die moeten toezien op gendergelijkheid omvatten bijvoorbeeld de aanpak van de loonkloof tussen mannen en vrouwen, de strijd tegen seksueel geweld en de minimumleeftijd voor het huwelijk.
Het merendeel (85 procent) van de SDG-indicatoren die moeten bijdragen aan gelijke behandeling en een gelijkwaardige positie van meisjes en vrouwen in de samenleving, loopt ver achter op schema voor de deadline van 2030. Kathleen Sherwin, directeur Strategie bij Plan International:
“We hebben de afgelopen jaren belangrijke overwinningen geboekt op het gebied van meisjesrechten. Zo ronden veel meer meisjes het basisonderwijs af en zijn kindhuwelijken en meisjesbesnijdenis in steeds meer landen verboden. Maar de vooruitgang is traag en fragiel. Gendergelijkheid is niet alleen een fundamenteel mensenrecht, maar ook de basis van de agenda voor 2030: we hebben gendergelijkheid nodig om armoede en honger terug te dringen en economische groei te realiseren.”
Anti-rechtenbeweging wint terrein
In een eerdere studie concludeerde Plan International al dat een wereldwijde anti-rechtenbeweging zich luidkeels verzet tegen de rechten van meisjes en vrouwen.
Hierdoor komt progressie op gendergelijkheid tot stilstand of wordt het zelfs teruggedraaid. Vooral seksuele en reproductieve rechten, randvoorwaarden voor gelijke rechten en kansen, komen steeds verder onder druk te staan*:
- In landen als Nicaragua, Polen en de Verenigde Naties zijn zwaarbevochten overwinningen op het gebied van reproductieve rechten tenietgedaan door anti-abortuswetgeving .
- In Europa heeft 23 van de 49 landen seksuele voorlichting niet opgenomen in de schoolcurricula.
- Wereldwijd kan bijna de helft van de meisjes en vrouwen niet zelf beslissen over anticonceptie, gezondheidszorg of haar seksleven.
- Hoewel meisjesbesnijdenis in Nigeria strafbaar is gesteld, nam het aantal meisjes dat slachtoffer werd van genitale verminking de afgelopen jaren toe.
- Eén op de drie landen boekt geen vooruitgang of zelfs achteruitgang op het gebied van gendergelijkheid. In onder meer Afghanistan, Venezuela, Wit-Rusland en Ecuador neemt gendergelijkheid af.
Meisjesrechten door honger in gevaar
Ook op de SDG-doelen om honger en klimaatverandering aan te pakken is sinds 2015 weinig vooruitgang geboekt: mede door klimaatrampen, stijgende voedselprijzen en aanhoudende conflicten is het aantal mensen dat honger lijdt net zo hoog als aan het begin van de eeuw. Wereldwijd leven dit jaar 345 miljoen mensen op de rand van hongersnood. 70 procent van hen is meisje of vrouw.
Eerder onderzoek door Plan International illustreert hoe honger meisjes en vrouwen het hardst raakt. Wanneer voedselonzekerheid toeneemt worden meisjes vaker van school gehaald zodat zij in het huishouden kunnen helpen. Ook neemt het risico op een (gedwongen) kindhuwelijk toe en daarmee ook het risico op een vroege zwangerschap. Eenmaal getrouwd keren meisjes zelden terug naar school.
Sherwin: “Op dit tempo duurt het nog 131 jaar voordat we gendergelijkheid bereiken. Nu we halverwege de 2030-agenda zijn, roepen we op tot hernieuwde aandacht, politieke wil én financiering om gendergelijkheid te bereiken. Jonge, vrouwelijke activisten moeten hier een sleutelrol in krijgen.”
