Tatjana Almuli: ‘Ik ben nu niet meer bang gereduceerd te worden tot iemand die alleen over dik zijn praat’
Er regeren nog steeds vele leugens als het gaat om dikke mensen. Daar weet Tatjana Almuli (1991) alles van. In de gloednieuwe VPRO-serie Dikke vette leugens ontmantelt ze al die onwaarheden samen met inspirerende gasten als Lotte van Eijk, Marie Lotte Hagen en Sarah Janneh. Met in iedere aflevering weer een ander thema zoals bijvoorbeeld de dieetcultuur, de kledingindustrie en de viering van het dikke lichaam.
DOOR NOÉMI PRENT
“De serie is een idee van Marlijn Aarts, die mij al snel erbij vroeg”, begint Almuli. “Ik moest eerst even nadenken of ik wilde meewerken aan deze serie.” In 2019 schreef ze het goed ontvangen boek Knap voor een dik meisje. “Ik werd een soort spokesperson over dik zijn en moest stigma’s ontkrachten. Ik kwam steeds meer in de media, moest mijn ruimte innemen, mezelf laten zien – het was een soort exposure therapy. Dat is heel goed voor mij geweest en zorgde voor meer zelfacceptatie. Het heeft ook veel voor mijn carrière betekend, maar tegelijkertijd werd ik wel in een soort hokje geplaatst. Terwijl ik als mens en maker veel meer thema’s interessant vond. Toen ben ik steeds kritischer geworden en nee gaan zeggen tegen bepaalde klussen omtrent dit onderwerp.”
Na haar autobiografische boek is ze ook andere thema’s gaan ontplooien, zoals intergenerationeel trauma en rouw. “Ik ben nu niet meer bang gereduceerd te worden tot iemand die over dik zijn praat”, vertelt ze. “Maar ik ben wel nog steeds dik en heb dus nog steeds te maken met die vooroordelen. Ik kan wel zeggen dat ik het er niet langer over wil hebben, maar als ik met zo’n programma de kans krijg om meer mensen te bereiken, dan vind ik dat goed en belangrijk. Door mijn eigen ervaring weet ik dat het nog steeds een groot maatschappelijk probleem is waar veel mensen last van hebben.” De serie wordt geheel online gepubliceerd, op TikTok en NPO3.nl “Zo kunnen we echt een nieuwe generatie aanboren met dit onderwerp.”
Zorgwekkend
Een van de meest prangende thema’s als het gaat om de achterstelling van dikke mensen in de maatschappij is de gezondheidszorg, stelt Almuli. “Er gaat veel mis in de zorg. Het begint heus een beetje te veranderen, maar er wordt bijvoorbeeld nog steeds met BMI gewerkt. Terwijl zo veel onderzoek onderstreept dat het te simplistisch is om daar een heel gezondheidsbeeld aan op te hangen. Ik vind dat anno 2023 niet kunnen. Bovendien zijn er in het ziekenhuis vaak geen bloeddrukmeters die om de armen van dikke mensen passen. Weegschalen gaan maar tot een bepaald gewicht. Dat zijn basisdingen die niet op orde zijn.”
Almuli wijst ook op het gebrek aan respect vanuit sommige artsen. “Ik heb vaker meegemaakt dat ik niet serieus word genomen en dus geen passende zorg krijg. Dat vind ik heel zorgwekkend. Als je iemand het gevoel geeft een mislukking te zijn, heeft dat nooit een positief effect. Dat begint natuurlijk al bij zorgopleidingen, waar vermoed ik nog veel vanuit stigma’s wordt gedacht en gehandeld. Ik weet gelukkig dat er wel individuele artsen zijn die zich uitspreken tegen het stigma omtrent dikke mensen en dat dun zijn niet maakbaar is. Een voorbeeld hiervan is hoogleraar en internist-endocrinoloog dokter Liesbeth van Rossum, zij zit ook in onze serie. Zij stelt: gewichtsdiscriminatie werkt averechts, want dan durven mensen minder snel zorg te zoeken. En los van gezondheid: als je aan de lopende band te horen krijgt dat je niet goed genoeg bent, je moet veranderen om een geslaagd mens te zijn, dan ga je dat internaliseren. Je zult minder snel het leven intrekken en de straat opgaan. Je komt sneller in een sociaal isolement.”
Representatie
Vroeger zag Almuli zichzelf nergens terug in de tijdschriften en algehele popcultuur. “Het was er écht niet. Nu volg ik veel geweldige vrouwen op sociale media. Ik vind het fijn om andere dikke vrouwen te zien en te volgen wat zij aan het doen zijn. Zij zijn mijn rolmodellen. Ik vind het fijne aan deze tijd dat ik dat zelf op kan zoeken, vroeger kon dat niet.” Maar, geeft ze toe, het is ook een bubbel waar ze in verkeert. “Ik omring me met mensen die in dezelfde dingen geloven, zowel fysiek als online. Maar ik weet dat er ook beroemdheden zijn die bijvoorbeeld bepaalde diëten aanprijzen. Dat is helaas nog steeds gaande. Het is ook niet gek dat veel mensen nog op die manier denken, want iedereen is opgegroeid en opgevoed met dun zijn als de norm. Dat zit heel diep.” Het andere probleem is het kapitaliseren van diëten. “Er is zo veel geld met de dieet- en schoonheidsindustrie gemoeid en dat wordt opgehangen aan het schoonheidsideaal. De boodschap: als je dit product koopt, of dat product probeert, dan komt het goed. En zelfs ik, die talloze boeken heeft gelezen over gezondheid, body positivity en lichaamsneutraliteit, kan nog steeds het idee hebben dat ik iets moet veranderen.”
Verder lezen? Het hele stuk lees je in de nieuwste Opzij. Een abonnement is zo gepiept. Nergens aan vastzitten? Lees dit nummer fysiek of digitaal via onze site of via Blendle.
