Wijziging wetsvoorstel Voltooid Leven, die knieval moet D66 helemaal niet maken. Of toch wel?
Dinsdag kwam D66 met een aanpassing van het in 2020 door Pia Dijkgraaf ingediende wetsvoorstel Voltooid Leven, het recht voor een ieder om zelf te mogen beschikken over het levenseinde.
Kort door de bocht: in het initiële wetsvoorstel zou iemand met een overlijdenswens gedurende twee maanden met een persoon minimaal twee gesprekken moeten voeren. En zo’n iemand zou dan 75 jaar moeten zijn. Dan zou moeten blijken dat de overlijdenswens ‘vrijwillig, weloverwogen en duurzaam’ is. Arbitrair allemaal. Maar een kader is natuurlijk onvermijdelijk.
Al in 2010 zetten ruim 110.000 mensen hun handtekening onder een petitie, sindsdien sleept de maatschappelijke discussie zich voort. Het gaat om mensen die een overlijdenswens hebben maar geen uitzicht hebben op euthanasie omdat zij niet uitzichtloos en ondraaglijk lijden.
De door D66 voorgestelde wijziging stelt de termijn van twee op zes maanden en tenminste drie gesprekken. Ook zou een arts de levenseindebegeleider (nieuwe functie!) moeten inlichten over de medische situatie van de oudere. Die informatie wordt meegenomen in de afweging.
‘Voltooid Leven’ is een voor D66 onderscheidend onderwerp, net als het referendum en gekozen burgemeester, ooit. We weten hoe die dingen afliepen, ze kwamen er niet.
Waarom zou die eerdere termijn van twee maanden niet deugen, er is dan een kalendermoment als aanvang in het proces dat moet worden doorlopen.
Zou er nu echt iemand ‘s-morgens opstaan met het idee ‘kom, ik stap er maar eens in – formeel – in zo’n dan wettelijk vastgelegd traject?
Zo’n iemand is daar toch al veel langer mee bezig, dat kan al vele jaren zijn maar voor de wet begint het dan op die ene dag? Stel, je loopt al jaren bij een psycholoog of psychiater en dat gevoel is daar vaak besproken. Maar je bent nog niet 75. Of het ‘startformulier – zoiets zal er dan wel komen, een formele vastlegging want zonder papierwinkel in ons land geen zorg – is nog niet ingevuld. Of, voor die gedachte lijkt helemaal geen ruimte, je ben gewoon zover. Het is mooi geweest, geen zin meer in. Weloverwogen, een weldenkend persoon die op dat punt is gekomen. Niet de horreur van een verzorgings- of verpleegtehuis. Niet een uitzichtloos beroep op je omgeving als het gaat om mantelzorg. Niet afhankelijk willen zijn.
In elk van die gevallen ben je dan nog nergens en dan zou je straks in plaats van twee zes maanden moeten wachten. Waarom dan niet een jaar? Twee jaar? Een maand? Of een bewezen verleden met gesprekken over het onderwerp met als noodlot dat je toen nog maar 73 was.
Met een enorme golf aan ouderen – de naoorlogse geboortegolf – is dit het moment om een knoop door te hakken.
Twee of zes maanden, het maakt geen verschil. Want een Kamermeerderheid zal er nog altijd niet zijn. Conservatieve partijen als ChristenUnie, CDA, BBB, SGP, NSC, JA21, PVV en FvD zijn tegen. Blijf dat maar liever principieel. Een knieval waarvan je tevoren weet dat-ie niet helpt, waarom zou je dat doen?