Wat eten we vandaag?
Vegetarisch eten een hippe Havermelkelite-trend? Welnee, de vrouwenbeweging in de 19e eeuw was al vroeg prediker van een rechtvaardig bestaan voor mens én natuur. De keuken is door de eeuwen heen ‘het domein van vrouwen’: of ze dat nou wil of niet. De huishoudschool was voor velen realiteit en in menig kast stond een Wannée-kookboek. Totdat de opkomst van elektrische apparatuur ademruimte bood. Marketingstrategieën richten zich op de huisvrouw en er wordt zelfs een Nederlandse Vrouwen Electriciteits Vereniging opgericht. Hoe droeg de komst van de boterverwarmer bij aan de emancipatie van de vrouw?
DOOR JASPERINA ROOZENDAAL namens ATRIA
Een halfjaarabonnement op OPZIJ (€ 41,50) met als cadeau het boek Kouwe kermis van Hedy d’Ancona
€ 41,50€ 41,50Opties selecteren Dit product heeft meerdere variaties. Deze optie kan gekozen worden op de productpagina
Een goede huisvrouw
De jaren vijftig van de vorige eeuw staan in het teken van wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Het gezin staat centraal en daarin vormt de (huis)vrouw een onmisbare spil. De keuken is haar domein, of ze dat nou wil of niet. Meisjes stromen na de lagere school veelal door naar de huishoudschool om te worden klaarge-stoomd als huisvrouw en moeder. Wanneer een vrouw trouwt, wordt ze geacht te stoppen met werken. De werkzaamheden thuiskomen wel op haar bordje terecht, onbetaald. In het bevolkingsregister wordt een huisvrouw aangegeven als iemand ‘zonder beroep’. En zonder werktijden, want het huishouden kost meer tijd dan een fulltimebaan. In 1955 besteedt een huisvrouw gemiddeld 62 uur per week aan huishoudelijk werk. In dit onderzoek telden ze huisvrouwen met kinderen onder de twee jaar niet eens mee, vertelt Suzanna Jansen, auteur van het boek ‘De omwenteling of de eeuw van de vrouw’: ‘want dan zou het gemiddelde uit het lood raken. En al het werk dat langer duurde dan een halfuur – of het bakken was of koken of je met de kinderen bezighouden – werd niet meegeteld. Want dan was het een ‘liefhebberij’.’
Van boterverwarmer tot dompelaar
Aan het begin van de 20e eeuw gaan gasbedrijven en op- komende elektriciteitsbedrijven een ware concurrentie- strijd met elkaar aan. Hun marketing draait om de huisvrouw. Gaat zij koken op gas of elektra? Met de belofte van het gebruiksgemak van elektrische apparaten winnen elektriciteitsbedrijven langzaam terrein. In 1932 wordt de Nederlandse Vrouwen Electriciteits Vereniging opgericht. Ze willen vrouwen enthousiast maken voor het gebruik van elektrische apparaten, met demonstraties en rondleidingen bij fabrikanten. Ze geven Elektro-huishoudboeken uit en het blad Bulletin. Alles om vrouwen te stimuleren én leren hoe ze (veilig) apparatuur kunnen gebruiken en zelfs repareren. Het huishouden, daar komt ze niet onderuit, maar met de hulp van deze apparaten kan ze sneller klaar zijn.
LEES ER ALLES OVER IN DE NIEUWE OPZIJ